Panik Atak Nedir? Panik Atak Neden Olur? Nasıl Tedavi Edilir?

Panik atak, aniden ve beklenmedik bir biçimde kendisini gösteren, kişide yoğun panik, korku ve kaygı hisleri doğuran ruhsal bir rahatsızlıktır. Panik atak, ortada herhangi bir somut tehlike unsuru yokken ortaya çıkmaktadır. Panik atak sırasında, göğüs sıkışması, terleme, baş dönmesi, nefes darlığı ve mide bulantısı gibi yaygın olan fiziksel belirtiler izlenebilmektedir. Panik atat, aniden başlamaktadır, giderek şiddetlenir ve 10 dakika içerisinde en yoğun düzeye ulaşır.

Panik atak semptomları çoğu zaman 10-30 dakika arasında kendiliğinden geçebilmektedir. Panik atak geçiren kişi sakinleştikten sonra eski normal haline dönebilse de o an yaşadığı duygu durumunun olumsuz etkilerini üzerinden atmakta zorlanabilmektedir. Yaşadığı korku ve kaygı dolu yoğun hislerin ve bununla birlikte o an yaşadığı bedensel tepkilerin tekrar edeceğini düşünür ve bu etkiyi üzerinden atamaz. Panik atak genellikle ortada herhangi bir somut neden olmaksızın gelişmektedir.

Panik Atak Nedir?

Panik atak, kişinin gerçekte herhangi bir tehlikeli durum olmamasına karşın kendisini tehlikede hissetmesine bağlı olarak yoğun heyecan, korku ve kaygı duyguları yaşamasına neden olan psikolojik bir rahatsızlık olarak tanımlanabilir. Panik atak, birdenbire ortaya çıkar ve zaman zaman tekrarlayabilir. Aynı zamanda giderek düzeyi artabilir ve atak başladıktan yaklaşık 10 dakika sonra en şiddetli düzeyine ulaşır. Ortalama 5 ile 30 dk. sürebilen panik atak sonrasında kendiliğinde geçebilmektedir. Panik atak şiddetli fiziksel belirtilere yol açabilmektedir.

Panik atak belirtileri arasında yoğun kalp çarpıntısı, solunum güçlüğü, göğüs üzerinde baskı hissi sayılabilir. Birçok insan yaşamı boyunca bir veya iki kez bu belirtileri yaşayabilmekte ve bu normal olarak kabul edilebilmektedir. Ancak tekrarlayan panik atak durumları, kişinin bu deneyimi tekrar yaşayacağını düşünmesinden panik bozukluk olarak değerlendirilir. Bazen belirli bir nedene bağlı olarak gelişebilen panik atak, bazı durumlarda ise nedensiz bir biçimde ortaya çıkabilmektedir.

Panik atak genellikle yoğun stres altında olunan hayatlarda ve kişinin psikolojik travmaları neticesinde ortaya çıkabilmektedir. Panik atakların genellikle beklenmeyen zamanda ve yerde yaşanması kaygı bozukluğu durumuna daha da artırabilmektedir. Panik atak tedavisi mümkün bir psikolojik rahatsızlıktır. Panik atağın tedavi edilmesinde: bilişsel davranışçı tedavi, ilaç tedavisi ve psikoterapi gibi tedavi yöntemlerinden yararlanılır. Gerçekleştiği ortama ve duruma göre panik atak türleri değişiklik gösterebilmektedir.

Panik Atak Neden Olur?

Panik atak genellikle ortada somut, bariz bir neden olmaksızın gelişmektedir. Bununla birlikte, atakların oluşumunda etkili çeşitli nedenlerden söz edilebilir. Genetik yatkınlık, kişinin içerisinde olduğu psikolojik yapı, çevresel faktörler ve stres gibi faktörler panik atak oluşumunda etkili olabilmektedir. Panik atak gelişimine çoğu zaman birden çok faktör birlikte etki edebilmektedir. Tam olarak nedeni görülmese de panik atak geçirme olasılığını artıran faktörler bulunmaktadır.

Panik atağı tetikleyebilecek bazı önemli risk faktörlerine şu şekilde değinebiliriz;

• Çocukluk döneminde yaşanan travmalar
• Kendini ifade etmede duyulan güçlükler
• Bastırılan duygular
• Sosyal fobi
• Depresyon
• Kan görme
• Kapalı alan fobisi
• Agorafobi vb. birtakım fobiler
• Stres
• Genetik yatkınlık
• Cinsel saldırı

Panik Atak Belirtileri Nelerdir?

Panik atağın ne zaman, nerede başlayıp ne zaman sonlanacağı tam olarak kestirilemez. Erkeklere oranla kadınlarda daha sık gözlenmektedir. Fiziksek ve zihinsel olarak birçok semptom atak sırasında gözlenebilmektedir. Panik atak geçirenlerde genellikle, yoğun kalp çarpıntısı hissi, korku ve endişe, hızlı ve ani biçimde nefes alıp verme ve boğuluyormuş hissi görülmektedir. Terleme, mide bulantısı, titreme veya baş dönmesi gibi fiziksel belirtilerde gözlenebilmektedir.

Bununla birlikte panik atağın bazı önemli belirtilerine şu şekilde değinebiliriz;

• Kalp çarpıntısı veya göğüste baskı hissi
• Nefes darlığı ve boğulma hissi
• Terleme ve titreme
• Soluğun kesilmesi
• Baş dönmesi, sersemlik, bayılacak gibi olma
• Üşüme, ürperme veya ateş basması
• Ölüm korkusu
• Karın ağrısı veya bulantı
• Uyuşma veya karıncalanma
• Ağız kuruluğu

Panik Atak Tanısı Nasıl Konur?

Panik atak şikayetlerinin ardından kişi hekime başvurur ve atak sırasında neler hissettiğini, atakların sıklığını ve durumun ortaya çıkardığı olumsuzlukları hekime aktarır. Bununla birlikte, ailede panik atak öyküsü olup olmadığı da araştırılmaktadır. Tiroid, kalp hastalığı ve solunum le ilgili sağlık sorunlarında da panik atak belirtilerine benzer semptomlar görülebilmektedir. Bu sebeple, bu belirtilerin başkaca bir rahatsızlığın sonucunda ortaya çıkıp çıkmadığı araştırılır.

Altta yatan fiziksel bir neden olmadığı netleştiğinde risk faktörleri ve semptomlara göre teşhis konulabilmektedir. Panik atak belirtilerini test yöntemi bulunmadığından, psikiyatrist tarafından literatürde belirtilen kriterler göz önünde bulundurularak panik atak teşhisi konulabilmektedir. Bununla birlikte, panik atak belirtiler depresyon ve anksiyete ile birlikte de görülebilmektedir. Bu gibi durumlarda, depresyon ve kaygı bozukluğu gibi diğer birtakım psikolojik rahatsızlıklar içinde araştırma yapılmaktadır.

Panik Atak Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Psikiyatrist tarafından panik atak tanısı konulması akabinde durum değerlendirilerek çeşitli tedavi seçenekleri üzerinde durulmaktadır. Psikoterapi, çeşitli ilaçların kullanımı veya her ikisinin birlikte uygulanması gibi seçenekler tedavi amacıyla uygulanabilmektedir. Bu tedavi seçenekleri tek başlarına veya birlikte panik atak bozukluğu üzerinde etkili olabilmektedir. Psikiyatrist ve hastanın ortak kararı ile başlayan tedavi sürecinin süresi net olmamaktadır. Genellikle rahatsızlığın ciddiyetine ve hastanın durumuna göre tedavi süresi de değişiklik gösterebilir.

Tedavi seçenekleri arasından en etkili olanlardan biriside bilişsel davranışsal tedavidir. Bu yöntem ile, kişinin panik ataklarını tetikleyen düşünce kalıplarını fark etmesi hedeflenir. Bu sayede kişi bu düşüncelerin kaynağını anlar ve bunları yeniden yapılandırabilir. Bu terapi sürecinde kişi, atak sırasında yaşadığı olumsuz düşünceleri ve bedensel tepkileri de nasıl kontrol edebileceğini öğrenmektedir. Bununla beraber, yeterli uyku, sağlıklı beslenmek, stresli durumlardan uzak durulması ve yaşam tarzı değişiklikleri de panik atakla başa çıkmada önemli görülmektedir.