Kalp yetmezliği, başlangıç aşamalarında yaşam kalitesini fazla etkilemeden tolere edilebilirken ileri aşamalarda kişilerin hayatını tehdit edilebilir. Kalp yetmezliği uzun süreli geçmeyen nefes darlığı, yorgunluk, baş dönmesi ve vücutta ödem gibi belirtilere neden olabilir. Uzun süreli tedavi edilmeyen kalp yetmezliği kişinin hayatını tehdit edebilir bu nedenle kalp yetmezliğinin erken tanı ve tedavisi oldukça önem taşır.
Kalp Yetmezliği Nedir?
Kalp yetmezliği kalbin vücuda yeterli miktarda kan pompalayamaması sonucunda gelişir. Kalp yetmezliği birçok neden bağlı ortaya çıkabilir. Kalp yetmezliği ileri yaştaki kişilerde daha sık görülse de, gençler de dahil olmak üzere hemen hemen her yaşta ortaya çıkabilir. Kalbin sağ bölgesi ve sol bölgesi iki farklı görev yapar. Kalbin sağ bölgesi kirli kanı akciğere gönderirken, kalbin sol bölgesi ise akciğerlerde temizlenen kanı vücuda dağıtır. Bu nedenle sağ kalp yetmezliği ve sol kalp yetmezliği iki farklı şekilde incelenir.
Sol kalp yetmezliğinde en çok şikayetçi olunan semptom nefes darlığıdır. Başlangıçta efor sırasında ortaya çıkan nefes darlığı, kalp yetmezliğinin ilerleyen aşamalarında istirahat durumunda da ortaya çıkar.
Sağ kalp yetmezliğinde ise semptomlar daha farklıdır. Sağ kalp yetmezliği semptomları arasında en sık karşılaşılan ayak, ayak bileği ve bacaklarda sıvı (ödem) birikmesidir.
Karaciğer büyümesi, düşük tansiyon, kaburgalarda ağrı ve çabuk yorulmaya neden olabilir.
Kalp Yetmezliğinin Türleri Nelerdir?
Kalp yetmezliği farklı kriterlere göre farklı şekillerde sınıflandırılır. Bu sınıflandırmaları anlamak için kalp fizyolojisini ve kalp yetmezliği fizyopatolojisini bilmek gerekir.
Kalp yetmezliği akut ve kronik kalp yetmezliği, sistolik, diyastolik, izole, konjestif kalp yetmezliği olarak adlandırılan durumlarda olabilir.
Sistolik Kalp Yetmezliği Nedir?
Sistolik kalp yetmezliğinde kalp, kanı vücuda yeterince güçlü pompalayamaz. Sistolik kalp yetmezliğinde kalp kası güçsüzleşir ve kalp incelip dilate olarak genişler. Genellikle sebebi, kalp damarlarındaki ateroskleroz nedeniyle kalp kasının yeterince beslenememesidir.
Diyastolik Kalp Yetmezliği Nedir?
Diyastolik kalp yetmezliği ise sol ventrikülün doluş direncine bağlı gelişir. Daha çok yüksek tansiyon ve yaşlanma nedeniyle olur. Kalbin büyük kitlesini oluşturan ventriküller kalınlaşarak kalp içi hacim azalır. Buna bağlı olarak kalp yeterince dolamaz,
İzole Kalp Yetmezliği Nedir?
İzole kalp yetmezliğini diğer kalp yetmezliklerinden ayıran ise kalbin sadece sağ ya da sol tarafında gerçekleşmesidir. İzole kalp yetmezliği genellikle kabin sol tarafında başlar ve sağ tarafında kalp yetmezliğine neden olabilir.
Konjestif Kalp Yetmezliği Nedir?
Konjestif kalp yetmezliği, hem sağ kalpte, hem sol kalpte yetmezliğin gelişmesi durumudur. Konjesyon dediğimiz durum, kalbe direnç nedeniyle kanın yeterince dolamaması, vücutta biriken kan nedeniyle dokularda ödem oluşmasıdır. Aynı zamanda akciğerlerde biriken kan, nefes darlığına neden olur.
Kalp Yetersizliği Belirtileri Nelerdir?
Kalp yetersizliğinin belirtileri arasında en sık gözlemlenen kişinin eforla ya da dinlenme esnasında ortaya çıkar nefes darlığıdır. Kalp yetersizliğinin belirtileri arasında:
- Nefes darlığı ( dinlenme ya da aktivite esnasında)
- Kilo alma
- Bacak, karın bölgesi ya da ayaklarda şişlik (ödem)
- Göğüs bölgesinde ağrı
- Öksürük
- Performans düşmesi
- Aşırı derece yorgunluk
- Halsizlik
- İştah kaybı
Kalp Yetmezliğinin Nedenleri Nelerdir?
Kalp yetmezliği nedenleri çok çeşitli olabilir ancak en sık görülen neden kalp damarlarındaki daralma veya tıkanma sonucu kalp kasının zarar görmesidir. Tedavi edilmeyen yüksek tansiyon da kalbin önündeki işi arttırarak kalbin kalınlaşmasına neden olur. Bu durum kalbin iç hacmini azaltarak yeterince kan dolmasını engeller ve kalp yetmezliği ortaya çıkarak vücutta ve/veya akciğerlerde göllenen kan, yetmezlik bulgularını oluşturur. Aynı etkiyi yapan pulmoner emboli, KOAH gibi durumlarda da kalp yetmezliği oluşur.
Kalp Yetmezliğinin Tanısı Nasıl Yapılır?
Kalp yetmezliği tanısı için öncelikle hastanın şikayetleri dinlenir, aile öyküsü alınır ve altta yatan farklı bir hastalık ya da mevcut bir kalp hastalığı olup olmadığı öğrenilir. Daha sonra hekim tarafından hastanın fiziki muayenesi yapılır. EKG (elektrokardiyofrafi), kalp sintigrafisi, kalp kateterizasyonu, koroner anjiyografi MRI, göğüs röntgeni gibi ya görüntüleme yöntemleri ve kan tahlillerinden de kalp yetmezliğinin tanısı için faydalanılır. Kalp yetmezliğinin tanısında çoğu kez hastanın şikayetleri, muayene bulguları ve EKG’si yeterlidir.
Kalp Yetmezliğinin Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kalp yetmezliği tedavisinde iki ana ilke, yetmezliğin giderilmesi ve yetmezliğe neden olan durumun ortadan kaldırılmasıdır.
Kalp yetmezliğinin tedavisindeki en önemli konulardan biri de hastanın genel yaşam tarzında yapacağı değişikliklerdir. Hastanın günlük hayatında yapacağı bazı küçük değişiklikler kalp yetmezliğine karşı önlem alınmasında da etkili olabilir. Kalp yetmezliğinin en sık görülen belirtilerinden biri de vücutta ödem olmasıdır. Vücutta sıklıkla ödeme neden olan tuzun, günlük 2 ila 3 gramdan fazla tüketilmemesi gerekir. Fazla tuz tüketimi vücutta ödeme yol açabileceği gibi, aynı zamanda kişinin nefes darlığı çekmesine neden olabilir. Bu yüzden hastanın günlük hayatında tuz tüketimini azaltması oldukça önemlidir. Bunun yanı sıra sağlıklı besinler tüketmek, spor yapmak, alkol, tütün ve tütün ürünlerinin tüketimini bırakmak kalp yetmezliğinin tedavisinde son derece etkili unsurlar arasında yer alır.
Kalp yetmezliğinin ilaçla tedavisinde kalp kasını güçlendiren ilaç tedavisi (digoksin), vücutta aşırı sıvı birikimine engel olan diüretikler ana tedaviyi oluşturur. Bunun dışında yüksek tansiyonun giderilmesi, varsa akciğer basıncını arttıran durumların giderilmesi, kalp damarlarında yetmezlik varsa normalleştirilmesi temel tedavi prensipleridir.
Girişimsel Kalp Yetmezliği Tedavileri
Kalp yetmezliği ameliyatı hastanın ihtiyaç durumuna göre birkaç farklı şekilde gerçekleştirilebiliyor. Bunlar; hastanın karın boşluğuna konulan ve zayıflayan kalbi desteklemek için kullanılan kalp pompalarının yerleştirilmesi, kişinin hayatını tehdit eden bir kalp aritmisi oluşması durumunda kalbe şok gönderen implante edilebilir kardiyoverter defibrilatörler (ICD) yerleştirilmesi, kalp kapağının değiştirilmesi ya da kalp kapak onarımı, bypass ve kalp naklidir. Hastanın genel sağlık durumuna ve kalp yetmezliğinin seviyesine göre hekim tarafından, hastaya uygulanacak olan ameliyat yöntemine karar verir.
Kalp yetmezliğinde kalp pilleri
Kalp yetmezliği tedavisinde tercih edilen bir diğer yöntem ise kalp pilleridir. Kalp pillerinin modelleri kişilerin kalp sorunlarına bağlı olarak kullanılır. Kalp pilleri büyük bir ameliyata gerek olmadan küçük bir cerrahi operasyonla, köprücük kemiğinden girilerek ince tellerin ve küçük bir cihazın yerleştirilmesiyle yapılan bir işlemdir. Kalp pili, kalp atış hızının normal ritminin altında ya da üstünde seyretmesi durumunda kalbe sinyal gönderir ya da gönderdiği sinyalleri engeller.
Kalp pili, kalp krizi gibi ölümle sonuçlanabilecek ritim bozukluklarını keşfederek kalbe şok gönderebilir ve kişinin hayatını kurtarabilir.Kalp yetmezliği hastanın günlük yaşamını etkilemekle kalmayıp, aynı zamanda kişinin hayatını tehdit edebiliyor. Bu nedenle uzun süreli nefes darlığı, vücutta özellikle de ayak ve bacaklarda ödem, halsizlik ve yorgunluk varsa ihmal edilmeden konusunda uzman bir doktorla görüşülmesi tavsiye edilir.
