Daha çok denge kaybı ve sersemlik hissi olarak tanımlanabilen baş dönmesi birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Günlük yaşamı olumsuz etkileyebilen baş dönmesinin sıklığı ve şiddeti önemli unsurlardır. Ani hareketler, günün yorgunluğu, kan şekerinin düşmesi gibi sebepler baş dönmesine zemin hazırlayabilmektedir.
Genellikle günlük durumlara bağlı olarak gelişen baş dönmeleri kısa süre içerisinde kendiliğinden geçebilmektedir. Ancak sebepsiz yere ortaya çıkan ve sık tekrarlayan baş dönmeleri çeşitli ve de ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Baş dönmesi neredeyse her yaştan kişiyi etkileyebilen ancak orta ve ileri yaş grubunda daha sık rastlanılan bir rahatsızlıktır.
Baş Dönmesi Nedir?
Kişinin etrafındaki nesneleri hareket ediyormuş gibi görmesi, hissetmesi, uyuşukluk, göz kararması ve denge kaybına sebep olan tıbbi duruma baş dönmesi denilmektedir. Baş dönmesinden şikayetçi olan kişiler bayılabilir veya ayakta durmakta güçlük çekebilirler. Bununla birlikte baş dönmesine neden olabilecek birçok sebep olabilmektedir.
Baş dönmesinin neden olabileceği psikolojik ve fiziksel olumsuzluklar günlük hayatı bir hayli kötü bir şekilde etkileyebilir veya ciddi bir sağlık sorununun habercisi olabilmektedir. Özellikle baş dönmesinin şiddeti ve sıklığına göre mutlaka uzman hekime danışılmalıdır. Baş dönmesi halinde kişi ayakta durmakta güçlük çeker. Ancak baş dönmesinin ortaya çıkardığı belirtiler tek başlarına bir rahatsızlık olarak kabul edilmemektedir.
Oldukça yaygın olarak görülebilen baş dönmesi birçok sebepten ortaya çıkabilmektedir. Kulak içi sorunlar, migren, enfeksiyon, vertigo, stres, tansiyon, uzun süre susuz kalmak, kan şekerinin düşmesi ve fazla egzersiz yapılması bu nedenler arasında gösterilebilmektedir. Baş dönmesi teşhisinde öncelikle altta yatan temel nedenin tespit edilmesi önem teşkil etmektedir.
Baş dönmesi rahatsızlığının tedavi yöntemi altta yatan nedenin tespit edilmesine bağlı olarak belirlenmelidir. Altta yatan rahatsızlığın tedavi edilmesi ile birlikte baş dönmesi şikayetlerinin de ortadan kalması hedeflenir. Ancak bazen baş dönmesi geçici olabilmektedir. Bu gibi durumlarda herhangi bir tedavi uygulamaya gerek kalmayabilir.
Baş Dönmesi Nedenleri Nelerdir?
Özellikle şiddetli ve devamlılığı olan baş dönmeleri ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir ve bununla beraber mutlaka nedenleri tespit edilmelidir. Bununla birlikte, bazı duygu durum değişiklikleri, açlık veya kadınların adet dönemleri gibi unsurlarda baş dönmesine neden olabilmektedir. Ancak bu vb. nedenlerle ortaya çıkan baş dönmesi genellikle geçici olmaktadır.
Baş dönmesine neden olabilecek bazı önemli nedenlere şu şekilde değinebiliriz;
- Vertigo (iç kulak iltihabı): Denge mekanizmasından sorumlu iç kulak iltihapları, iç kulak çalışma sistemini bozduğundan baş dönmesine neden olabilmektedir. Bu durum, aynı zamanda vertigonun da nedeni olarak bilinmektedir. Vertigo şiddetli baş dönmesine neden olabilmektedir.
- Migren: Migrenin öncelikli belirtisi baş ağrısı olmaktadır. Ancak bazı durumlarda baş dönmesine de sebebiyet verebilmektedir.
- Travmalar: Başa alınan sert darbeler travmaya ve de baş dönmesine neden olabilmektedir. Baş dönmesi travmalardan çok daha sonra da ortaya çıkabilmektedir.
- Beyin tümörleri: Beyin tümörleri baş dönmesine yol açabilmektedir. Özellikle beynin denge merkezinin bulunduğu kısımda görülen tümörler baş dönmesine sebep olabilir.
- Psikolojik rahatsızlıklar: Anksiyete bozukluğu, panik atak, depresyon, yoğun stres gibi psikolojik hastalıklar baş dönmesine neden olabilmektedir.
- Kan şekerinin düşmesi: Kan şekerinin düşmesi baş dönmesi ile birlikte çeşitli sağlık sorunlarına da zemin hazırlayabilmektedir. Özellikle diyabet hastalığı olan kan şekeri düzeylerine dikkat etmelidir. Kan şekeri düştüğü zaman baş dönmesi ile birlikte, terleme, titreme ve açlık gibi problemlerde ortaya çıkabilir.
- Dehidrasyon: Vücudun sıvı kaybetmesi sonucunda kan basıncı düşebilir ve beyne yeterince oksijen gitmez. Bunun sonucunda ise baş dönmesi ile birlikte birtakım belirtiler ortaya çıkabilir. Baş dönmesi sıvı kaybı sonrası ortaya çıkabilen önemli belirtilerden biri olmaktadır.
Bunlarla birlikte; anemi, sıcağa maruz kalmak, yol tutması, kardiyovasküler rahatsızlıklar, beyin sarsıntıları, nörolojik hastalıklar, metabolik hastalıklar ve enfeksiyon gibi unsurlarda baş dönmesine neden olabilmektedir.
Baş Dönmesi Belirtileri Nelerdir?
Baş dönmesi başlı başına da bir belirti olabildiği gibi çeşitli belirtiler neticesinde de ortaya çıkabilmektedir. Baş dönmesinin bazı önemli belirtilerine şu şekilde değinebiliriz;
- Düşük tansiyon
- Baygınlık ve halsizlik hissi
- Sersemlik
- Denge kaybı
- Kararsızlık
- Mide bulantısı
- Baş ağrısı
- Görme bozukluğu, kulakta basınç oluşması
- Çift görme, nöbetler
Bu semptomların yanı sıra baş dönmesi ile birlikte; göğüs ağrısı, kafa travması, uyuşukluk, kusma, bilinç kaybı, yüksek ateş ve nefes darlığı gibi belirtilerde görülüyorsa ciddi bir sağlık sorununa işaret ediyor olabilir. Mutlaka ilgili hekime gözükmek gerekmektedir.
Baş Dönmesi Teşhisi Nasıl Konur?
Baş dönmesi başlı başına bir hastalık türü olarak görülmemektedir. Baş dönmesinin kendisi bir belirti olarak görülmektedir. Baş dönmesi şikayeti ile gelen kişinin öncelikle öyküsü dinlenir ve akabinde kişi fiziki muayene edilir. Baş dönmesinin altında yatan neden bağlı olarak teşhis konulması önemlidir.
Teşhis amacıyla kişiye birtakım testler uygulanmaktadır. İşitme ve denge testleri öncelikli olmak kaydıyla, döner sandalye, postürografi ve göz ve kafa hareketi testleri gibi çeşitli yöntemler uygulanabilmektedir. Bununla birlikte, gerekli görülen hallerde ek laboratuvar testleri ve birtakım radyolojik testlerde talep edilebilmektedir. Genel olarak, beyin, beyincik, iç kulak ve kulak yapıları incelenmektedir. Ek olarak, herhangi bir enfeksiyon olup olmadığı ve kişinin hormonal sistemi de incelenmektedir. Elde edilebilecek tüm bulgular değerlendirilerek baş dönmesi tanısı konulmaktadır.
Baş Dönmesi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Baş dönmesinin bazı türleri herhangi bir tedaviye gerek duyulmadan kendiliğinden geçebilmektedir. Baş dönmesine ilişkin tedavi, baş dönmesinin altında yatan unsurun tespiti ve tedavi edilmesine yönelik yapılmaktadır. Baş dönmesinin temelinde başka bir sağlık sorunu yattığından, baş dönmesine neden olan hastalığın tedavi edilmesi baş dönmesini ortadan kaldıracaktır.
Temel nedeni başka bir hastalığa dayanmayan baş dönmesi durumlarında günlük yaşam rutinlerinde değişikliğe gitmek önem arz etmektedir. Uyku düzenini oturtmak, düzenli ve dengeli beslenmek ve gün içinde yeteri kadar su tüketmek tansiyon ve kan şekerini düzenlemeye yardımcı olacağından önemli görülmektedir.
Herhangi bir hastalığa bağlı olmadan gelişen baş dönmesi durumunda;
- Baş dönmesine neden olan unsuru tespit etmeye çalışmak,
- Tespit edilen durumu ortadan kaldırmak,
- Eğer ayaktaysanız tutunmak için destek almak veya oturmak,
- Durumun farkındaysanız ve de çevrenizde yardım isteyecek birileri varsa yardım istemek,
- Sık görülen vertigo gibi durumlarda mutlaka sağlık kuruluşuna başvurmak gerekmektedir.
Baş Dönmesine Ne İyi Gelir?
Baş dönmesinin altında ciddi bir sağlık sorunu bulunmuyorsa genellikle evde uygulanabilecek pratik yöntemler rahatsızlığa iyi gelebilmektedir.
Baş dönmesine iyi gelebilecek bazı pratik yöntemlere şu şekilde değinebiliriz;
- Bektaşi üzümü yemek
- Şekerli limon suyu içmek
- Elma sirkesi ve bal tüketmek
- Birtakım bitki çaylarını tüketmek
- Baş dönmesi sırasında oturmak ya da uzanıp dinlenir pozisyonda olmak baş dönmesinin hafiflemesine ve geçmesine yardımcı olabilmektedir.
