Migren Nedir? Migren Belirtileri ve Tedavisi Nasıl Olur?

Migren, yaygın olarak görülebilen baş ağrısı türlerindendir. Migren, genellikle başın tek tarafında zonklayıcı ve şiddetli bir ağrı ile kendisini gösterebilen bir bağ ağrısı türüdür. Koku, ışık, sıcaklık ve fiziksel aktivite gibi unsurlarla artma eğilimi gözükebilir. Migren, birçok faktöre bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Migren, kişinin günlük rutinini önemli ölçüde etkileyebilir ve şiddetini artırabilmektedir.

Migrenin sebebi net olarak bilinmemekle birlikte birçok farklı unsurun migreni tetikleyici özelliği bulunmaktadır. Özellikle genetik yatkınlık önemli sebepler arasında gösterilebilir. Günümüzde oldukça yaygın bir hastalık olan migren her yaştan kişide gözlenebilmektedir. Kişinin genel sağlık durumu da migreni tetikleyebilmektedir. Kişiden kişiye farklı olarak gözlenebilen migren tedavi edilmediği takdirde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.

Migren Nedir?

Migren, başın genellikle tek tarafında çok şiddetli ve zonklayıcı tür bir ağrıya sebep olan nörolojik bir rahatsızlıktır. Çeşitli semptomlara yol açabilen migren, yaygın olarak görülmektedir. Kadınlarda görülme olasılığı erkeklere göre daha yüksek olmaktadır. Migren, günlük hayatı önemli ölçüde olumsuz etkileyebilen ve yaşam kalitesini düşüren bir rahatsızlıktır. Fiziksel aktivite, ışık, gürültü ya da bazı durumlarda ses ve koku ile migren belirtileri daha şiddetli bir hal alabilmektedir.

Migrende ataklar olarak izlenen baş ağrısı ay içerisinde birçok kez yaşanıyorsa bu durum ‘kronik migren’ habercisi olabilir. Kişinin baş ağrısının sıklığı, şiddeti ve baş ağrısına eşlik eden yan tıbbi durumlar migrenin türü ve tedavisi hakkında önemli görülmektedir. Bununla birlikte, migrenin türleri arasında en yaygın görülenleri auralı ve aurasız migren tipleridir.

Migrenin en belirgin semptomu şiddetli baş ağrısı olmaktadır. Migren ağrısı genellikle spesifik bir nedenden dolayı meydana gelmemektedir. Birçok farklı unsur migren ağrısını tetikleyebilmektedir. Kişinin içinde yer aldığı ortam ve tetikleyici faktörler migren atağını başlatabilmektedir. Hastalığı tetikleyebilecek önemli faktörler arasında; hormonal değişiklikler, çevresel faktörler, genetik faktörler, uyku düzensizliği ve aşırı fiziksel aktivite gösterilebilir.

Diğer baş ağrılarının tanısında olduğu gibi migrende de teşhis klinik olarak koyulmaktadır. Ancak migren için özel tanı testi, idrar ya da kan tahlili veya görüntüleme yöntemi yoktur. Özellikle kişiler de izlenen belirtiler ve hastalığın seyrine göre baş ağrısının türü belirlenmektedir. Özellikle baş ağrısının 3 aydan fazla süredir görülmesi ve de en az 8 baş ağrısı atağının migren baş ağrısı özelliği taşıması kronik migren olarak değerlendirilebilir.

Migrenin tedavisinde süreç öncelikle klinik bulgular eşliğinde hastalığın tanısının koyulması ile başlamaktadır. Haftada 1-2 ataktan fazla gözlenen durumlarda koruyucu tedavi yöntemleri uygulanmalıdır. Tedavi için en kalıcı yaklaşım kişinin yaşam tarzında önemli değişiklikler yapmasıdır. Migren hastalığı için genellikle 2 tür tedavi yöntemi bulunmaktadır. Semptomları azaltmaya yardımcı ilaç tedavisi ve koruyucu tedavi yöntemleri bunlar arasında gösterilebilir.

Migren Neden Olur?

Migrene neden olan spesifik bir neden henüz bilinmemektedir. Ancak bir takım tetikleyici unsurların migren ağrısını başlattığı veya şiddetlenmesine neden olduğu düşünülür. Özellikle genetik faktörler migrende önemli rol oynamaktadır. Ailede migren öyküsü olması durumu migrene sahip olma olasılığını önemli ölçüde artırmaktadır. Migrenin önemli nedenlerinden biri de hormonal değişimlerdir. Bu sebeple kadınlarda erkeklere kıyasla daha sık görülür.

Migreni tetikleyen bazı önemli risk faktörlerine şu şekilde değinebiliriz;

• Hormonal değişimler
• Genetik faktörler
• Çevresel faktörler
• Dengesiz ve düzensiz beslenme
• Aşırı veya çok az uyku
• Obezite
• Ailede migren öyküsü
• Endişe ve stres gibi yoğun duygular
• Kan şekeri düşmesi
• Havadaki ani değişimler
• Tütün ürünleri kullanımı
• Aşırı kahve ve kafein, aşırı çay tüketimi
• Hazır gıdalar, yapay tatlandırıcılar
• Duman ve parfüm gibi güçlü kokular
• Parlak ve yanıp sönen ışıklar
• Adet değişiklikleri
• Aşırı fiziksel aktivite/yorgunluk

Migren Türleri Nelerdir ?

Migren tipik olarak ana iki türe ayrılmaktadır. Bunlar; auralı ve aurasız olarak belirtilebilir. Aynı zamanda migren gelişim türü ve altında yatan sebebe göre de çeşitli migren türleri bulunmaktadır. Farklı alt türlerine göre bazı önemli migren çeşitlerine şu şekilde değinebiliriz;

• Auralı migren; Görsel, duyusal, sözel, fiziksel ve beyin sapına dair aura belirtilerinin gözlendiği genelde dakikalarca süren migren baş ağrısı türü olarak bilinmektedir.
• Aurasız migren; Belli periyotlarla baş ağrısı ataklarına neden olan migren alt türüdür. Başın tek tarafına lokalize olan migren ağrısı görülmektedir. Ağrı orta veya ciddi düzeyde seyredebilir. Bu tür migren fiziksel aktivite ile tetiklenebileceği gibi sese ve ışığa karşı hassasiyette görülebilmektedir.
• Olası migren; Belirtilerin tam olarak migrene işaret etmediği ancak migren baş ağrısına benzediği durumları ifade etmektedir.
• Kronik migren; Özellikle migren türü baş ağrısının 3 aydan fazla süredir görülmesi ve de en az 8 baş ağrısı atağının migren baş ağrısı özelliği taşıması kronik migren olarak görülmektedir.

Bununla birlikte; retinal, sessiz, beyin sapı auralı, baş ağrısı görülmeyen, durum migrenozus, adet ve hemiplejik olmak üzere çeşitli migren türleri de bulunmaktadır.

Migren Belirtileri Nelerdir?

Migrenin birincil belirtisi baş ağrısı olmaktadır. Genellikle zonklama şeklinde bir ağrı gerçekleşmektedir. Tedavi edilmediği durumlarda ağrı daha da şiddetlenebilir. Genellikle zonklama biçiminde olan bağ ağrısı, tekrarlayan, bazı durumlarda başın tek tarafında duyulan, baş ağrısı öncesi veya sonrasında ya da baş ağrısı ile birlikte mide bulantısı, kusma, ışıktan ve sesten rahatsız olma gibi belirtilerinde gözlendiği bir hal alabilmektedir.

Yaygın olarak gözlenebilen önemli migren belirtilerine şu şekilde değinebiliriz;

• Mide bulantısı ve kusma
• Aşırı terleme veya üşüme
• Işık, ses ve kokuya duyarlılık
• İştahsızlık
• Yorgunluk
• Karın ağrısı
• Soluk ten rengi
• Baş dönmesi ve bulanık görme
• Kulaklarda çınlama
• Enseden başlayarak yayılan zonklayan ve şiddetli baş ağrısı

Genellikle şiddetli baş ağrısından hemen önce görülen migren dönemine ‘aura’ denilmektedir. Migren aurası, ağrının başlamasından önce veya ağrının başlangıcında olmaktadır. Kısa süreli olan ağrı genellikle 10 ile 30 dakika arasında sürebilmektedir.

Migren Nasıl Tedavi Edilir?

Migren tedavisi genellikle belirtilerin kontrol altına alınması ve migrenin önlenmesine yönelik tedavileri içermektedir. Migrenin ortadan kaldırılmasına yönelik spesifik bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Migren ataklarının önlenebilmesi adına tetikleyici unsurların belirlenmesi ve bunlardan mümkün mertebe sakınılması gerekmektedir. Diğer bir tedavi yöntemi ise ilaç kullanımıdır.

Migren atakları sırasında ağrının azaltılabilmesi ve belirtilerin giderilmesi amacıyla birtakım ağrı kesiciler kullanılabilmektedir. Ağrı başlamadan önce veya başladığı sırada tavsiye edilen ilaçların kullanımı etkili olmaktadır. Bununla birlikte, aşırı ilaç kullanımına da dikkat edilmesi gerekmektedir. Bunların yanı sıra kişinin günlük hayatta dikkat etmesi gereken bazı önemli unsurlara şu şekilde değinebiliriz;

• Stres yönetimi
• Beslenme düzeni
• Kilo kontrolü
• Alkol ve sigara gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durulması
• Düzenli uyku
• Düzenli egzersiz yapılması
• Bol su içmek
• Güneş ışığına uzun süreli maruziyetten kaçınmak
• Uzman tarafında yapılan önerileri dikkate alarak, tedaviyi aksatmamak