Genel Anestezi Nedir? Türleri Nelerdir? Yan Etkileri Nedir?

Anestezi en genel olarak duyumsama yokluğu olarak tarif edilebilir. Genel anestezi, bilincin geçici olarak kaybı ile birlikte duyu fonksiyonlarının ortadan kalkmasıdır. Tıp dünyasında yaşanan önemli gelişmeler sonucunda anestezi alanında da büyük gelişmeler yaşanmıştır. Anestezi, önemli kalp operasyonlarından birçok çeşitli sağlık işlemine kadar büyük bir yelpazede kullanılmaktadır.

Birçok çeşidi bulunan anestezi işlemi, anestezinin uygulanacağı sağlık sorununa ve bununla birlikte kişinin genel sağlık durumuna göre belirlenmektedir. Gerçekleştirilecek işlemin uzunluğuda anestezi türünün belirlenmesi adına önem teşkil etmektedir. Anestezi kişilerin cerrahi operasyon geçirmelerine yardımcı en önemli unsur olarak karşımıza çıkmaktadır.

Genel Anestezi Nedir?

Hastaların herhangi bir cerrahi işlem sonrasında uyutulmasına, derin uyku haline ve sonrasında uyandırılması işlemine genel anestezi denilmektedir. Derin uykuya çok benzeyen genel anestezide kişinin bilinci ve duyuları söz konusu olmamaktadır. Genel anestezi, akciğerlerden gaz solutarak veya damar yolundan ilaç uygulanarak yapılabilmektedir.

Genel anestezi işlemi sırasında solunum kesildiğinden solunum desteği büyük önem taşımaktadır. Solunum desteği amacıyla nefes borusuna tüp yerleştirilebilir veya alternatif yöntemler uygulanabilir. Genel anestezi işlemi sırasında yapılan uygulamaları kişi hatırlamamaktadır. Operasyon sonrasında hasta iyice kendine geldikten sonra normal odaya alınabilir.

Genel anestezi en basit tanımıyla tüm vücudun kontrollü bir şekilde uyuşturulması, uyutulması işlemidir. Genel anestezi uygulamasında tüm vücutta duyu kaybı yaşanmaktadır. Genellikle, kalp operasyonları, beyin ameliyatları ve organ nakli gibi ciddi cerrahi operasyonlarda tercih edilmektedir. Anestezi uygulamasının temel amacı kişinin daha ağrısız ve konforlu biçimde cerrahi operasyonu geçirmesini sağlamaktır.

Genel anestezi sırasında; kalbin durumunun değerlendirilmesi adına EKG monitörü elektrotları vücuda yapıştırılır, serum ve ilaç verilmesi için damaryolu uygulanır, parmağa kanın oksijen seviyesini gösteren bir cihaz takılır ve de kola tansiyon aleti bağlanmaktadır.  Sonrasında ise ilgili hekim tarafından kişi için en uygun olacak anestezi tipi belirlenmektedir.

Genel anestezi uygulanan operasyonlar sırasında kişinin hayati fonksiyonları sürekli izlenilmektedir. Gerektiğinde tıbbi uygulamalar veya ilaç takviyesi yapılabilmektedir. Genel anestezi de; kişi, damardan çeşitli sıvı anestezik maddeler verilerek hızlıca uyku haline sokulur. Uyku halinde solunum cihazları sayesinde kişinin solunumu sağlanmaktadır.

Kas gevşetici ilaçlarla hastanın kalbi hariç vücudundaki diğer tüm kasları paralize edilmekte yani bir nevi felç hali gelişmektedir. Buradaki amaç hekimin operasyon sırasında işini daha kolay hale getirebilmektir.  Kas gevşetici ilaçlar uygulandıktan sonra ise hastanın soluk borusuna bit tüp yerleştirilir. Bu işlem anestezi uzmanının en önemli görevlerinden biri olarak görülmektedir. Kişinin uyku hali cerrahi operasyon sonuna kadar sürdürülmektedir.

Anestezi ile uyku hali her ne kadar birbirine çok benzer olarak görülsede aynı şeyler değildirler.  Uyku halinde herhangi bir sesli ya da ağrılı uyaranla kişi uyanabilmekte, anestezi durumunda ise bu çok mümkün olmamaktadır. Anestezik ilaçların etkileri devam ettikçe kişi genellikle herhangi bir uyarana tepki verememektedir.

Anestezi Nedir?

Anestezi, genellikle cerrahi operasyonlar öncesinde uygulanmakta olan, bedenin tümünün veya belirli bir bölümünün duyarsız hale getirilmesi olarak tanımlanabilir. Anestezi de bedenin duyarsız hale gelmesi adına kullanılan maddelere anestezikler, bu alanla ilgilenen tıbbi uzmanlık dalına ise anesteziyoloji denilmektedir. Anestezi en genel haliyle duyumsama yokluğu olarak tanımlanmaktadır.

Genel anestezi, vucudun tamamının duyarsız hale gelmesine yardımcı olan ve de genellikle bir cerrahi operasyon sırasında kişinin bilincini kaybederek ağrı duymamasına yardımcı olan anestezi türüdür. Anestezi türleri kişi üzerinde farklı etkiler doğurur. Bazı anestezi türleri kişiyi tamamen uyku haline sokarken, bazıları ise vücudun yalnızca bir bölümünün uyuşmasını sağlar. Anestezi ilaçları, yapılacak operasyonun ve uygulanan anestezinin türüne göre, solunum, cilt yaması, enjeksiyon, losyon, sprey ya da damla biçiminde uygulanabilmektedir.

Genel olarak uzun sürmesi planlanan cerrahi operasyonlar da uygulanmakta olan genel anestezi, kişinin tüm vücudunun uyuşturulması olarak da tanımlanabilir. Temel amaç, hastanın operasyon süresince bilincini kaybetmesi ve ağrı duymamasıdır. Genel anestezi süreçleri; hazırlık, ilaç verilmesi, solunum desteği, anestezi sürdürme ve operasyonun tamamlanması olarak belirtilebilir.

Genel anetezi sonrasında ise, uyanma ve izleme, ağrı kontrolü, hastanın genel sağlık durumuna göre taburcu edilmesi veya yatırılması gibi aşamalar gerçekleşmektedir. Anestezi işlemi sırasında nadir de olsa bazı komplikasyonlar gelişebilmektedir. Genellikle kontrol altına alınabilen bu komplikasyonlar bazen ciddi sonuçlar doğurabilir.

Anestezi Türleri Nelerdir?

Anestezinin çeşitli türleri bulunmaktadır. Bunları genel olarak; genel anestezi, lokal anestezi, bölgesel anestezi ve sedasyon olarak sıralamamız mümkündür. Anestezinin bazı önemli türlerine genel olarak şu şekilde değinebiliriz;

Genel Anestezi; Genel anestezi temel olarak tüm vücudun kontrollü bir biçimde uyuşturulması demektir. Bu işlemle tüm vücutta duyu kaybı yaşanır. Genellikle ciddi cerrahi operasyonlarda tercih edilen bir uygulamadır. Genel anestezide amaç operasyon boyunca kişinin bilincini kaybetmesi ve ağrı duymamasıdır. Bu anestezi türü dengeli anestezi olarak da bilinmektedir. Anestezi uzmanı, cerrahi işlem süresince hastayı takip ederek kişinin sağlık durumunu izler. İlaç miktarını ihtiyaca göre artırır veya azaltabilir.

Lokal Anestezi; Vücudun yalnızca belirli bir bölümünün uyuşturulduğu anestezi türüne lokal anestezi denilmektedir. Genellikle deri altından enjekte edilen anestezikler ile yalnızca ilgili bölgedeki sinir duyuları etkisiz hale getirilmektedir. Kişinin bilinci açıktır ancak uyuşturulan bölgede ağrı veya acı hissetmemektedir.

Bölgesel Anestezi; Lokal anestezi ile benzerlikleri olsa da bu tür anestezide genellikle daha geniş alanlar uyuşturulur. Doğum başta olmak üzere, üroloji ve ortopedi bölümlerine ait bazıcerrahi işlemlerde sıklıkla tercih edilmektedir. Bölgesel anestezi, bacak, kasık, kol gibi bölgesel operasyonların uygulanması içinde kullanılmaktadır.

Sedasyon: Sedasyon uyku hali olarak da tanımlanabilmektedir. Daha çok operasyon öncesinde kişilerin korku ve kaygısını azaltabilmek adına uygulanmaktadır. Kişinin ameliyathaneye alınmadan önce damar yolundan verilen ilaç yardımıyla heyecanı ve korkusu azaltılır.

Anestezi Yan Etkileri Nelerdir?

Anestezinin temel amacı her ne kadar kişiye daha rahat ve ağrısız bir operasyon geçirtmek olsa da bir takım yan etkilerde gelişebilmektedir. Bu yan etkilerin çoğu geçici olsa da zaman zaman ciddi durumlarda söz konusu olabilir.

Anestezi uygulamasının ortaya çıkarabileceği yan etkilere genel olarak şu şekilde değinebiliriz;

• Baş ağrısı
• Kas ve sırt ağrısı
• Kalp çarpıntısı
• Düşük tansiyon
• Mide bulantısı ve kusma
• Boğaz ağrısı
• Bulanık görme, ses kısıklığı
• İdrar güçlüğü

Bunların dışında da birtakım yan etkilerin gelişmesi mümkün olabilmektedir. Yan etkilerin derecesine göre gerekli durumlarda müdahale edilebilir.

Anestezi Komplikasyonları Nelerdir?

Nadir de olsa anestezi uygulaması sırasında çeşitli komplikasyonların gelişmesi mümkün olabilmektedir. Bunlar, genellikle öngörülebilir ve müdahale edilebilir komplikasyonlar olmaktadır. Ancak yine de bazen ciddi sonuçlar gelişebilmektedir.

Bazı önemli anestezi komplikasyonlarına şu şekilde değinebiliriz;

• Anestezi ilaçlarına karşı alerjik reaksiyonlar gelişebilmektedir.
• Anestezi sırasında solunum ile ilgili problemler ortaya çıkabilmektedir. Nefes almada güçlük, solunum arresti ve solunum yollarının daralması bu problemlerin arasında sayılabilir.
• Nadiren de olsa anestezi sırasında kalp ile ilgili sağlık sorunları ortaya çıkabilmektedir.
• Anestezi kan basıncını etkileyebilmektedir. Kan basıncında düşme veya yükselme gibi durumlar gelişebilmektedir.
• Genel anestezi sonrasında idrarın tam olarak boşaltılamaması problem ortaya çıkabilmektedir.
• Anestezinin etkisinden uyandıktan sonra bazı kişilerde kusma, bulantı, baş ağrısı ve kas ağrıları gibi geçici problemler görülebilir.