SİZİN İÇİN BURADAYIZ
Öneri ve Şikayetlerinizi Bize Yazın
* Bu alanlar gerekli
Organ Nakli Nedir? Kimler Organ Nakli Bağışcısı Olabilir?
Organ nakli, organ donörü tarafından verilebilen sağlam organ parçası veya organın tamamının hasarlı veya çalışmayan bir başka organ yerine nakledilmesi olarak tanımlanabilir. Organ donörü yaşaran kişi veya kadavra olabilmektedir. Organ nakli, hayatı tehlike altına sokan veya yaşam kalitesini ciddi bir biçimde etkileyebilen ve ileri derecede organ yetmezliği sorunu olan hastalar için iyi bir tedavi seçeneği olarak görülmektedir.
Organ nakli veya transplantasyon modern tıbbın en zorlu ve karmaşık alanlarından birisidir. Günümüzde başarı ile nakledilebilen organlar arasında; böbrekler, karaciğer, kalp, pankreas, akciğerler ve bağırsaklar sayılabilir. Organ bağışlayan kişiler, canlı, ölü veya henüz beyin ölümü gerçekleşmemiş makine yardımıyla hayatını sürdüren kişiler olabilmektedir. Kalbin durmasından veya beyin ölümünün gerçekleşmesinden sonraki 24 saat içerisinde vücuttan çıkarılan organlar nakil için kullanılabilmektedir.
Organ Nakli Nedir?
Vücuttaki görevini tam olarak gerçekleştiremeyen bir organın yerine canlı bir vericiden veya beyin ölümü gerçekleşmiş kişiden alınan organın tamamının veya bir kısmının nakline organ nakli veya transplantasyon denilmektedir. Ülkemizde gerçekleşen organ nakli operasyonları genellikle: böbrek, kalp, ince bağırsak, pankreas ve karaciğer olmaktadır. Organ nakli, kadavra donörden veya canlı donörden yapılabilmektedir.
Organ nakli, öncelikle uygun donörün bulunması, organın başarılı bir biçimde nakledilmesi ve sonrasında kişinin hayatının kalan kısmı boyunca düzenli olarak takip ve tedavi edilmesi süreçlerini kapsamaktadır. Başarılı bir organ nakli ile kişinin yaşam kalitesi önemli ölçüde artabilmektedir. Organ nakli, özellikle ileri derecede organ yetmezliği olan ve diğer tedavi yöntemlerine cevap vermeyen hastalara yapılmaktadır. Organ nakli veya doku bağışı yapılmasına dair prosedürler ülkeden ülkeye yasal düzenlemelere bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir.
Organ Nakli Türleri Nelerdir?
Organ nakli türleri, organ ve doku nakli alıcının kim olduğuna göre değişiklik gösterebilmektedir. Aynı kişinin hem alıcı hem de verici olduğu durumda yani organ naklinin aynı vücut içerisinde gerçekleştirilmesi durumuna otogreft denilmektedir. Aynı türden iki canlı arasında yapılan nakillere ise allogreft denilir. Allogreftler canlı vücut veya kadavradan gerçekleştirilebilir.
Aynı zamanda organ nakilleri, karaciğer, böbrek, kalp, pankreas, akciğer ve ince bağırsak gibi organlara uygulanmaktadır. Bununla birlikte, deri, kemik iliği ve kornea gibi dokuların naklide günümüzde gerçekleştirilebilir. Organların yanı sıra doku naklide yapılabilmektedir. Genellikle 12 ayın altında olan küçük çocuklarda normal şartlar altında uyumsuz olabilecek bağışçılardan da organ almaları mümkün olabilmektedir.
Kimler Organ Bağışcısı Olabilir?
Hemen hemen herkes doku ya da organ bağışında bulunabilmektedir. Organ bağışı, başkalarının hayatını kurtaran ve kişinin yaşam kalitesini artırabilen çok önemli bir eylemdir. Organ bağışçıları canlı olabileceği gibi beyin ölümü gerçekleşmiş kişilerde olabilmektedir. Beyin ölümü ile ilgili organ bağışı kriterleri ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilmektedir. Dokuları ise genellikle kalp atışının kesilmesinden 24 saat içerisinde geri kazanmak mümkün olabilmektedir.
Canlı donörler genellikle karaciğer veya böbrek gibi organlarının bir kısmını bağışlamaktadır. Canlı organ bağışı yapabilmek için birtakım hususlara dikkat etmek gerekmektedir. Bu hususlara şu şkilde değinebiliriz;
- Genellikle 18-60 yaş aralığında olunması
- Fiziksel ve ruhsal açıdan sağlıklı olmak, herhangi bir bulaşıcı veya kronik bir rahatsızlığı bulunmamak
- Alıcı ile kan gurubunun uyumlu olması
- Alıcı ile dördüncü dereceye kadar akrabalık bağı olması
- Organ bağışı yapılması konusunda tamamen gönüllü olmak.
Canlı donörler geniş kapsamlı bir tıbbi değerlendirmeden geçtikten sonra eğer organ bağışı için uygun görülürse bağışta bulunabilirler.
Organ Nakli Riskleri Nelerdir?
Organ nakli operasyonları da her cerrahi müdahalede olduğu gibi birtakım riskleri barındırmaktadır. Burada en önemli risk vücudun nakledilen organı reddetmesi olarak belirtilebilir. Diğer olası riskler arasında enfeksiyon, kullanılan ilaçların yan etkiler ve operasyona dair komplikasyonlar sayılabilir. Bu risklerin asgariye indirilmesi büyük önem arz eder. Operasyonun, konusunda uzman ekiplerle gerçekleştirilmesi, daha önce yapılan operasyonların başarı oranı, operasyonun yapılacağı tesisin teknolojik altyapısı ve nakil sonrası düzenli takip çok önemli unsurlar arasındadır.
