Bronşiolit, akciğerlerin küçük hava yollarında tıkanıklığa neden olabilen iltihabi bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlık genellikle, bebeklerde ve küçük çocuklarda görülmektedir. Bronşiolit, genellikle hafif belirtilerle seyreder ve ciddi sağlık sorunlarına neden olmadan iyileşebilmektedir. Bazı durumlarda ise solunumu güçleştirerek şiddetli öksürük ve ateş gibi semptomlara da neden olabilmektedir.
Bronşiolit özellikle iki yaş altındaki çocuklarda çok daha sık görülebilmektedir. Bu nedenle bu yaş aralığındaki bebek ve çocuklarda rahatsızlığın belirtilerine ve risk faktörlerine karşı dikkatli olunması tavsiye edilmektedir. Bronşiolit rahatsızlığının en yaygın nedeni virüslerin neden olduğu enfeksiyonlar gibi görülmektedir. Bu tip virüsler oldukça bulaşıcı olabildiklerinden hapşırma, ıksırma ve solunum yoluyla kolayca bulaşabilmektedir. Rahatsızlığın tedavisi, belirtileri hafifletmeye ve sürecin daha hızlı atlatılmasına yönelik olmaktadır.
Bronşiolit Nedir?
Bebeklerde ve çocuklarda sıklıkla görülebilen bir sağlık sorunu olan bronşiolit, bir tür akciğer enfeksiyonu olarak tanımlanabilir. Bir tür solunum yolu enfeksiyonu olarak değerlendirilen bronşiolit, bronşlardan daha küçük kanallarla ayrılan bronşiollere geçiş yaptığı alanda oluşan enfeksiyondur. Her yaştan kişide görülebilen hastalık daha çok 2 yaş ve altındaki çocukları etkilemektedir. Bronşiolit, genellikle virüs kaynaklı bir enfeksiyon türü olarak karşımıza çıkmaktadır. Hastaların neredeyse yarısında etken RSV (respiratuar sinsityal virüs) görülmektedir.
Hastalığın kuluçka dönemi 7-10 gün arasında değişiklik gösterir. Tıpkı soğuk algınlığında olduğu gibi hafif öksürük, burun akıntısı ve burun tıkanıklığı gibi belirtiler gözlenebilmektedir. Özellikle bebeklerde kış aylarında en dikkat edilmesi gereken hastalıklardan biridir. Hastalık, anne sütü almayan bebeklerde daha sık görülmektedir. Anne sütü almama gibi bazı risk faktörleri nedeniyle hastalığın daha kolay görülmesi mümkün olabilmektedir.
Bronşiolit tanısı için herhangi bir özel test yapmaya gerek duyulmamaktadır. Doktorun muayenesi ve akciğer seslerinin dinlenmesiyle tanı koyulabilmektedir. Klinik olarak hastalığın ilerlemesi durumunda birtakım tetkiklerin yapılması gerekebilmektedir. Hafif bronşiolit tanısı durumunda evde tedavi mümkün olabilmektedir. Ancak solunum sıkıntılarının sürekli takibi gerekir. Orta ve ağır olarak değerlendirilen durumlarda ise hastaneye yatarak tedavi edilmesi daha uygun olabilir. Bronşiolitin tedavisi genelde rahatsızlığın belirtilerini geçirmeye yönelik olmaktadır.
Bronşiolit Neden Olur?
Bronşiolitin en yaygın nedeni virüslerin neden olduğu enfeksiyonlardır. Genellikle enfeksiyona yol açan RSV (respiratuar sinsityal virüs), grip (influenza) virüsü ve rinovirüs türleri olmaktadır. Bu tip virüsler oldukça bulaşıcıdır ve öksürme ve hapşırma yoluyla kolaylıkla başkasına bulaşabilir. Aynı zamanda, küçük bebeklerde solunum yolları oldukça dar olabilmektedir. Burun temizliğinin iyi yapılmaması durumunda mukus birikip bronşioller içerisinde tıkanıklığa neden olabilir. Bu nedenle, bebeklerin bronşiolitten korunmaları adına burun temizliğinin düzenli ve titiz bir şekilde yapılması gerekmektedir.
Bağışıklık sisteminin zayıf olması, sigara dumanına maruz kalmak, prematüre doğum, anne sütüyle beslenmemek ve kalp ve akciğere ilişkin sorunlarda bronşiolite neden olabilecek faktörler arasında sayılabilmektedir. Genellikle hasta olan kişilerin bulaştırdığı kirlenmiş yüzeylerden hastalık geçmektedir. Daha çok bebeğin yakın çevresinde olan, anne, baba, bakıcı ve kardeşlerden bulaş gözlenir. Hastaların büyük çoğunluğunun ailesinde gribal bir enfeksiyon olduğu görülmektedir.
Bronşiolit Belirtileri Nelerdir?
Bronşiolit de soğuk algınlığı belirtilerine benzer belirtiler görülebilmektedir. Burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve hafif öksürük gibi belirtiler yaygın olarak izlenebilmektedir. Hafif yüksek ateşte gözlenebilir. Hastalığın belirtileri genellikle bir veya iki hafta devam eder ve sonrasında iyileşme gözlenir. Ancak bazı durumlarda hastalığın belirtilerinin daha uzun bir süre görülmesi de mümkün olabilmektedir. Rahatsızlıkla birlikte beslenme ve sıvı alımında azalma görülebilmektedir.
Bununla birlikte rahatsızlığın bazı önemli belirtilerine şu şekilde değinebiliriz;
- Burun akıntısı
- Burun tıkanıklığı
- Nefes alma sırasında hırıltı ya da ıslık benzeri seslerin olması
- Hafif veya orta şiddetli ateş
- Balgam çıkarma
- Halsizlik
- Hapşırık
- Nefes darlığı
- Kalp atım hızında artış
- Huzursuzluk hissi
Bronşiolit Tanısı Nasıl Konur?
Bronşiolit tanısı genellikle klinik bulgular neticesinde ilgili hekim tarafından konulabilmektedir. Tanı koymaya yardımcı özel bir test bulunmamaktadır. Hastalığın belirtileri gözlenen kişilerin fiziksel muayenesi akabinde göğüs ve sırttan solunum sesleri dinlenmektedir. Gerekli görülmesi durumunda oksijen düzeyinin ölçülmesi de talep edilebilir. Bununla birlikte, mukus salgısından örnek alınarak laboratuvar incelemesi de yaptırılabilir. Bu yöntemle, enfeksiyona yol açan etkenin belirlenmesi sağlanmaktadır. Akciğer röntgeni gibi görüntüleme yöntemleriyle de solunum yollarındaki enfeksiyon durumu ve tıkanıklık incelenebilir.
Bronşiolit Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Bronşioliti tedavi etmeye yönelik spesifik bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Uygulanan tedaviler genellikle semptomları geçirmeye yöneliktir. Viral kaynaklı bronşiolit durumunda antibiyotik tedavileri etkili olmamaktadır. Özellikle bol sıvı tüketimi ve burun tıkanıklığının giderilmesi adına düzenli burun temizliği yapılması oldukça yararlı görülmektedir. Aynı zamanda beslenmeye de dikkat edilmelidir. Mukusun temizlenmesi adına burun damlaları ve gerekli durumlarda da buhar tedavisi uygulanabilir.
Ateşin uzun sürdüğü ve diğer belirtilerinde iyileşmediği durumlarda hastalık zemininde gelişim gösteren bakteriyel bir enfeksiyon varlığı da düşünülerek tedaviye antibiyotik eklenebilmektedir. Aksi takdir de antibiyotik kullanılmamaktadır. Aynı zamanda, öksürüğü baskılayan şuruplar salgıların koyulaşmasına ve hastalığın daha da ilerlemesine yol açabileceğinden tedavi amaçlı bu ilaçların kullanımı tavsiye edilmemektedir. Bronşiolit tedavisinin çocuk veya bebek için zor olduğu durumlarda hastanede yatarak tedavide önerilebilir.
