Rahim Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir? Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Rahim kanseri, kadınlar arasında görülen en yaygın kanser türlerinden biri olarak bilinmektedir. Aynı zamanda, endometrium kanseri, uterus kanseri veya endometrial kanser olarak da bilinen rahim kanseri, erken tespit edilebildiğinde tedavi şansı yüksek olmaktadır.

Rahim, uç kısmında rahim ağzı bulunan ve iki yanında yumurtalıklara uzanan kısımları olan, armut biçimindeki, pelvik, kadın üreme organıdır. Diğer kanser türlerinde olduğu gibi rahim kanseri de hücrelerin kontrolsüz biçimde büyüyüp çoğalmalarıyla meydana gelmektedir.

Rahim kanseri, rahmin iç yüzeyinde bulunan endometriyum olarak adlandırılan hücrelerin, dış etkenlere bağlı olarak kontrolsüz biçimde büyümeleri ile meydana gelir. Anormal büyüyen ve çoğalan hücreler zaman içerisinde tümör denilen kitleyi oluşturur.

Rahimde başlayan tümör/kanser sonrasında vücudun diğer organlarına da yayılabilmektedir. Rahim kanseri hücrelerinin tam olarak neden kansere evrildikleri bilinmemektedir. Ancak hormonal etkinin rahim kanserinin oluşumu üzerinde etkili olduğu tahmin edilmektedir.

Rahim kanseri tedavisinde genellikle cerrahi operasyon yeterli olmaktadır. Ancak radyoterapi (ışın tedavisi) veya ilaçla tedaviye (kemoterapi) ihtiyaç duyulan durumlarda hasıl olabilmektedir.

Rahim (Endometrium) Kanseri Nedir?

Rahim ya da tıptaki adıyla uterus, en uç tarafında rahim ağzı (serviks) bulunan, yan taraflarında ise boynuz biçiminde fallop tüpleri olan, armut biçimindeki kadın üreme organıdır. Rahim iç boşluğunda ise endometrium adında rahim iç tabakası yer almaktadır.

Rahim kanseri, rahmin iç yüzeyini kaplayan endometrium tabakasında hücrelerin kontrolsüz biçimde büyüyüp çoğalmalarıyla meydana gelmektedir. Endometrium tabakası gebelik sırasında kalınlaşır ve bu sayede döllenmiş yumurtanın rahim içinde tutulması sağlanır.

Yumurtlama döneminde endometrium tabakasının kalınlaşması ile hücreler kontrolsüz biçimde çoğalarak tümör oluşumuna neden olabilmektedir. Serviks (rahim ağzı) kanseri ise bir diğer rahim kanseri türüdür.  Bu tür kanserin viral yolla meydana geldiği bilinmektedir.

Rahim kanseri kadınlarda en çok görülen kanser türlerindendir. Tam olarak bu kanser türüne neden olan faktör bilinmese de özellikle östrojen hormonunun rahim kanseri gelişiminde etkili olduğu düşünülmektedir.

Rahim kanserine yakalanan hastaların birçoğu cerrahi yöntemle sağlığına kavuşabilmektedir. Radyoterapi (ışın tedavisi) veya ilaçla tedavide (kemoterapi) rahim kanseri tedavisinde kullanılabilen diğer yöntemlerdendir.

Rahim kanseri tedavisinde erken teşhis büyük önem teşkil etmektedir. Rahim kanseri, genellikle anormal vajinal kanama ile kendini gösterdiğinden erken evrede tespit edilmesi mümkün olabilmektedir.

Menopoz geçiren kadınlar arasında daha yaygın görüldüğü bilinen rahim kanserinin ayırt edici semptomları fark edildiğinde mutlaka ilgili hekime danışılmalıdır. 

Rahim Kanseri Nedenleri Nelerdir?

Rahim kanserine tam olarak neyin sebep olduğu bilinmemektedir. Ancak birtakım unsurların rahim kanseri oluşumunda etkili oldukları bilinmektedir. Özellikle hormonal değişiklikler (östrojen, progesteron) endometrium tabakasını etkileyerek rahim kanserine davetiye hazırlayabilir.

Bununla birlikte; kişinin aile öyküsünde rahim kanseri bulunması, yaş ve yaşam biçimi de hastalığa yakalanma nedenleri arasında sayılabilmektedir. Tam olarak rahim kanserine neyin sebep olduğu bilinmese de birtakım risk faktörlerinin hastalık üzerine etkisi yadsınamaz düzeydedir.

Rahim Kanseri Risk Faktörleri Nelerdir?

Rahim kanserine tam olarak neyin sebep olduğunun bilinemediğine değindik ancak hastalığa davet hazırlayan bazı risk faktörlerine değinmek mümkündür.

Kadındaki hormon düzensizliği rahim kanserine davetiye hazırlayan risk faktörleri arasından ilk akla gelendir. Kadınlarda, yumurtalıklar tarafından salgılanan ve adet döngüsünü düzenleyen östrojen ve progesteron adlı hormonlar vardır. Her ay bu hormonların etkisiyle adet döngüsü düzenli bir biçimde devam eder.

Erken yaşta görülen adet, kısırlık, obezite, geciken menopoz gibi risk faktörleri hormonal düzensizliğin sonucu olarak görülen ve rahim kanserine neden olabilecek bazı risk faktörleri arasında sayılabilmektedir.

Rahim kanserine neden olabilecek bazı risk faktörlerine şu şekilde değinebiliriz;

• Erken yaşta başlayan ve ileri yaşa kadar devam eden adet döngüsü
• Obezite rahim kanseri riskini artıran faktörlerdendir. Fazla kilo, östrojen seviyesini artırarak hastalığa zemin hazırlayabilir.
• Doğum yapmamış olmak ve kısırlık. Hormonal dengeyi olumsuz etkilemektedir.
• Yaş ile birlikte rahim kanseri riskinde artış görülmektedir. Ancak genç yaşlarda da rahim kanseri görülebileceğini unutmamak gerekir.
• Diyabet rahim kanseri riskini artırabilmektedir.
• Ailede rahim kanseri veya bağırsak kanseri rahatsızlıkları olanlar risk altında görülmektedir.
• Geç menopoz ve adet düzensizliği rahim kanseri risk faktörleri arasında görülmektedir.
• Hormonal bozukluklar rahim kanserine zemin hazırlayabilmektedir.
•  Radyasyon tedavisi veya menopozdan sonraki hormon tedavileri rahim kanseri risk faktörleri arasındadır.
• Sağlıklı olmayan veya hayvani yağlar yönünden zengin diyetler, diğer kanser türleri içinde sayılabileceği gibi rahim kanseri açısından da risk teşkil etmektedir.

Rahim Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Rahim kanserinin ilk ve en yaygın belirtisi vajinal kanamalar olarak bilinmektedir. Özellikle menopoz döneminde gerçekleşen vajinal kanamalar rahim kanserinin önemli bir semptomu olarak görülmektedir.

Adet gören kadınlarda ise aşırı kanamalar veya düzensiz ara kanamalar rahim kanseri belirtileri olabilmektedir. Vajinal kanamaların dışında hastalığın başka belirtileri de görülebilmektedir.

Rahim kanserine bağlı olarak görülebilen bazı önemli belirtilere şu şekilde değinebiliriz;

• Vajinal kanamalar
• Menopoz sonrası kanamalar
• Karın ağrısı, sık idrara çıkma, idrar yaparken ağrı duyulması
• Şişkinlik
• Anormal olarak değerlendirilebilecek akıntılar
• Regl arasında kanama olması
• Cinsel ilişki sırasında ağrı duyulması

Rahim kanseri adına belirtilem semptomların başka hastalıkların belirtileri olarak da gözlenebileceğini göz ardı etmemek gerekir. Ancak rahim kanserinin erken teşhis edilebilmesi için belirtilen semptomlardan birkaçına sahip olunduğu durumlarda mutlaka ilgili hekime danışılmalıdır.

Rahim Kanseri Teşhisi Nasıl Olur?

Rahim kanseri nasıl teşhis edildiği en çok merak edilen soruların başında gelmektedir. Rahim kanseri belirtilerinden şüphelenen kadınların en kısa sürede ilgili hekime kontrole gitmeleri gerekmektedir. Rahim kanseri tanısı koyulmasında öncelikle hastanın öyküsü dinlenir, fiziki ve pelvik muayene yapılır.

Yapılan fiziki ve pelvik muayenenin ardından, kesin teşhis konulabilmesi adına birtakım tetkikler yapılabilir.

Bu tetkikleri bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz;

Vajinal Ultrason: Rahimdeki anormalliklerin saptanabilmesi için kullanılan ultrason yöntemidir. Rahim içi görüntülenerek rahim duvar kalınlığı veya diğer anormal durumlar tespit edilir.

Histeroskopi: Rahim içine yerleştirilen kameralı, hassas., ince ve esnek tüp ile görüntüleme yapılır. Bu sayede endometriyum tabakası detaylı bir şekilde incelenir. Gerekli durumlarda biyopsi de alınabilmektedir.

Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve Manyetik Rezonans (MR): Rahim içerisindeki anormalliklerin tespitinde kullanılan diğer görüntü yöntemleri, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans olarak belirtilebilir. BT ve MR görüntüleme yöntemleri ile rahim içerisindeki tümörün boyutları ve yerleşimi sağlanabilmektedir. Rahmin daha net görüntülenmesi adına kontrast madde kullanılabilir.

​​​Rahim kanseri teşhisinde kullanılan bir diğer yöntem ise patolojik değerlendirmedir. Kesin tanı koyulabilmesi adına rahmin içinden doku örneği alınır. (Endometrial biyopsi). Biyopsinin kesin teşhis için yeterli olmadığı durumlarda ise dilatasyon ve küretaj yöntemleri ile rahim ağzı genişletilerek doku örneği alınır.

Rahim Kanseri Evreleri Nelerdir?

Rahim kanserinde doğru ve etkili tedavi planlanması yapabilmek adına erken teşhis ve hastalığın evresinin tespiti önem teşkil eder. Rahim kanseri genel olarak 4 evrede tanımlanmaktadır. Bunlar;

1.Evre: Tümör yalnızca rahimde tutulmuştur. Çevre dokularda veya diğer organlarda yayılım gözlenmez.

2.Evre: Kanser, rahim ve serviks de (rahim ağzı) görülmektedir. Rahim ağzı dokularına kadar ilerlemiş olan kanser lenf bezleri ve diğer organlara yayılmamıştır.

3.Evre: Kanserin rahmin dışına yayıldığı görülmektedir. Yayılım rektum ve mesaneye ulaşmamıştır.

4.Evre: Rahim kanserinin son evresidir. Kanser, rektum, mesane veya diğer organlara yayılmıştır. Evre 4A ve Evre 4B olmak üzere 2 alt başlıkta incelenir.

Rahim kanseri evreleri tespitinde kanser hücrelerinin biçimleri ve nitelikleri de önem teşkil etmektedir. Sağlıklı dokuya benzer kanser hücrelerine ‘düşük dereceli tümör’, sağlıklı dokudan farklı görünenlere ise ‘yüksek dereceli tümör’ denmektedir. Tümörün niteliği veya derecesi yayılımı hakkında bilgi vermektedir.

Rahim Kanseri Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Rahim kanseri erken teşhis edildiğinde tamamen iyileşme olasılığı yüksek bir kanser türüdür. Kanserin evresi, çeşidi, hastanın genel sağlık durumu, yaşı gibi faktörler tedavi sürecinin belirlenmesine yardımcıdır.

Rahim kanseri tedavisinde özellikle cerrahi yöntemler dikkat çekmektedir. Bununla birlikte kemoterapi ve radyoterapide kullanılan tedavi yöntemleri arasındadır.

Rahim (endometrium) kanseri tedavi yöntemlerine şu şekilde değinebiliriz:

Cerrahi Yöntem: Rahim kanseri tedavisinde en çok tercih edilen yöntemdir. Cerrahi yöntemle; uterus, overler ve tüpler çıkartılarak, yakın lenf nodlarında sıçrama varmı diye kontrol edilmektedir. Hastalığın seyrine göre, cerrahi yöntemin yeterli olmadığı durumlarda ek tedavilerde uygulanabilir.

Kemoterapi (İlaçla tedavi): Rahim kanseri tedavisinde kanserli hücreleri yok etmek adına ilaçla tedavi, kemoterapi de kullanılmaktadır. Ameliyattan önce veya sonra kemoterapi uygulanabildiği gibi radyoterapi ile birlikte veya tek başına da uygulanabilmektedir.

Radyoterapi (Radyasyon tedavisi): Radyasyon tedavisi genellikle cerrahi operasyondan sonra tümörün tekrarlama riskini en aza indirmek adına tercih edilen bir yöntemdir. Ameliyat öncesi radyoterapi uygulanabildiği gibi genel sağlık durumu ameliyata uygun olmayan hastalarda da uygulanmaktadır.

Hormon Tedavisi: Hormon tedavisi genellikle kemoterapi ile birlikte uygulanması tercih edilmektedir. Hormon seviyelerini değiştirmeye yardımcı veya hormon aktivitesini durdurucu ilaçlar bu bağlamda kullanılmaktadır.

Rahim Kanserinden Korunma Yolları Nelerdir?

Rahim kanserini önlemek adına uygulanabilecek tek bir yöntem yoktur. Ancak alınabilecek bazı tedbirler ile rahim kanserine yakalanma riskini en aza indirmek mümkündür.

Rahim kanserinden korunabilmek adına değinebileceğimiz bazı yöntemleri şu şekilde sıralayabiliriz;

• Sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıkları kullanmamak, sağlık beslenmek
• Kilo kontrolüne dikkat etmek
• Düzenli egzersiz yapmak
• Yıllık jinekolog muayenesi yaptırmak.
• Cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanımı koruyucu önlemler arasında yer almaktadır.
• HPV aşısı yaptırmak ve düzenli smear testi yaptırmak.