Yetişkinlerde İdrar Kaçırma Nedir? Nedenleri Nelerdir? Tedavisi Nasıl Yapılır?

Tıbbi olarak ürinar inkontinans olarak da bilinen idrar kaçırma, kişinin elinde olmadan idrarını tutamaması olarak tanımlanmaktadır. İdrar kaçırma, özellikle bireylerin günlük yaşantısını önemli ölçüde kısıtlayabilir ve de psikolojisini olumsuz yönde etkileyebilmektedir. İdrar kaçırma genellikle kişinin üriner sistemi ile ilgili bir problem olduğuna işaret etmektedir.

Kadınlar erkeklere oranlara idrar kaçırma probleminden daha çok şikayetçi olmaktadırlar. İdrar kaçırma çoğu zaman kişiyi psikolojik olarak sıkıntıya sokabildiğinden doktora başvurulmayabilir ve de sorun çözümsüz kalır. Sıklıkla ortaya çıkan idrar kaçırma problemlerinde mutlaka ilgili hekime danışılması tavsiye edilmektedir. İdrar kaçırma sorununun giderilmesinde yararlanılan birkaç farklı tedavi yöntemi bulunmaktadır.

İdrar Kaçırma Nedir?

Kontrol edilemeyen, istemsizce idrar tutamama haline idrar kaçırma denilmektedir. Aynı zamanda tıbbi adı üriner inkontinans olan idrar kaçırma genellikle vücuttaki üriner sistem ile ilgili bir problemin habercisidir. Böbreklerden gelen idrar mesanede birikir. Mesane halk arasında idrar torbası veya idrar kesesi olarak da bilinmektedir. Mesane kaslarındaki kasılma ve gevşemeler aynı zamanda beyin tarafından da kontrol edilmektedir.

Mesaneden sonra üretra adında bir kanal bulunur ve üretranın kontrolü çeşitli hormonlar tarafından yapılmaktadır.  Her yaşta görülebilen idrar kaçırma problemi özellikle ilerleyen yaşlarda daha yaygın görülmektedir. Sürekliliği olan durumlar da ise mutlaka ilgili hekime başvurulmalıdır. İdrar kaçırma özellikle kişinin günlük hayatında sosyal ve psikolojik açılardan önemli sorunlara yol açabilmektedir.

Erkeklere nazaran kadınlarda daha sık görülebilen idrar kaçırmanın birkaç farklı çeşidi bulunmaktadır. İdrar kesesinde basıncın artmasına bağlı olarak gelişen idrar kaçırma, sıkışmaya bağlı olarak gelişen idrar kaçırma ve her iki durumunda aynı anda gözlenebildiği tür idrar kaçırma bü türlerin arasında belirtilebilir.

İdrar kaçırmanın birçok nedeni olabilmektedir. İlerleyen yaş, genetik unsurlar, idrar torbası sarkması ve de obezite bu nedenler arasında gösterilebilir. İdrar kaçırma teşhisinde öncelik kişinin detaylı öyküsünün dinlenmesine dayanmaktadır. İdrar kaçırmayı gerektiren durumlar ve idrar kaçırmanın biçimi ve sıklığı teşhis konulmasında önem teşkil eder. Bir takım kan ve görüntüleme tetkikleri ile de teşhis konulmasına yardımcı olunur.

İdrar kaçırmanın önüne geçilebilmesi için uygulanan birtakım tedavi yöntemleri mevcuttur. Bunlar arasında, günlük hayat rutini değişiklikleri, diyet ve egzersiz programları, birtakım ilaçların kullanılmaları ve gereken durumlarda cerrahi müdahaleler yer alır. Detaylı bir fiziki muayenenin ardından kişinin ihtiyacı olan tedavi uygulanmaktadır.

Yetişkinlerde İdrar Kaçırma Nedir?

İdrar tutamamanın genel olarak bilinen 2 türü bulunmaktadır. Bunlardan biride yetişkinlerde idrar tutamama/kaçırma olarak bilinen enürezis nokturnadır. Bu yetişkin kişilerin gece uyurken istemeden idrar kaçırma problemine verilen isimdir. Bu durum idrarını yapmak için gece sık sık uyanma ihtiyacı duymak ile karıştırılmamalıdır.

Yetişkinlerdeki idrar kaçırma probleminin çocuklarda olduğundan çok daha farklı nedenleri olabilmektedir. Bu nedenler arasında; sık sık idrar gelmesi, hormonal dengesizlikler, bazı rahatsızlıklar veya çeşitli ilaçların kullanımları sayılabilmektedir. Yaş alındıkça gece idrara çıkma ihtiyacı da artabilmektedir. Bu bağlamda geceleri birkaç kez tuvalet ihtiyacı için uyanmak normal kabul edilmektedir.

Yetişkinlerde İdrar Kaçırma Nedenleri Nelerdir?

Yaşın ilerlemesiyle birlikte, idrarın yalnızca istekli biçimde dışarıya atılmasında görevli çeşitli kasların fonksiyonunda azalma olmakla beraber birtakım farklı nedenlerden dolayı da idrar kaçırma görülebilmektedir. Sigara vb. kötü alışkanlıklara sahip olmak, obezite, kabızlık ve astım gibi rahatsızlıklar da idrar kaçırmaya zemin hazırlayabilmektedir.

Bununla birlikte, ağır işlerde çalışanlar ve zor doğumlara bağlı olarak da idrar kaçırma şikayetlerinin görüldüğü söylenebilir. Ayrıca diyabet gibi hastalıklar da idrar kaçırmada etkili olabilmektedir. Bu nedenlerin yanı sıra, idrar yolu enfeksiyonları, idrar yollarında taş oluşumu, alkol tüketimi, bazı ilaçların kullanımı, ilgili bölgede uygulanan bazı cerrahi operasyonlar, poliüri, prostat sorunları, mesane sorunları ve kalp hastalıkları da yetişkinlerde idrar kaçırma nedenleri arasında sayılabilmektedir.

Yetişkinlerde İdrar Kaçırma Belirtileri Nelerdir?

İdrar kaçırma, idrarın istemsiz bir biçimde aniden veya damla damla sızmasıyla başlayabilmektedir. Tanının doğru konulabilmesi adına idrar kaçırma şikayetlerinin iyi bir şekilde değerlendirilmesi önem teşkil etmektedir. İdrara çıkıldığında ağrı duyulması, acı veya yanma gibi şikayetlerin olması veya sık sık idrara çıkma isteği duyulması idrar kaçırma belirtilerinin arasında sayılabilmektedir.

Bunlarla birlikte, idrar kaçırmanın bazı önemli belirtilerine şu şekilde değinebiliriz;

• İdrara çıkarken duyulan ağrı (mesane enfeksiyonundan bağımsız olarak)
• Sık sık idrara çıkma isteği duyulması
• İdrar yapmada güçlük çekilmesi
• Sık aralıklarla görülen mesane enfeksiyonları

Yetişkinlerde İdrar Kaçırma Teşhisi Nasıl Yapılır?

İdrar kaçırmanın teşhisinde kritik nokta kişide hangi türden bir idrar kaçırma olduğunun tespit edilmesidir. İdrar kaçırmanın altında yatan nedene bağlı olarak en uygun tedavi yöntemi belirlenmektedir. Bununla birlikte idrar kaçırmanın teşhisinde birtakım tetkiklerden yararlanılmaktadır.

İdrar kaçırma teşhisinde kullanılabilen bazı önemli tetkiklere şu şekilde değinmemiz mümkündür;

• Kişinin tıbbi öyküsü hakkında detaylı bilgi toplamak teşhis konulmasında ilk aşama olarak görülmektedir. Anamnez denilen bu aşamada idrar kaçırmanın sıklığı ve hangi durumlarda daha çok görüldüğü gibi soruların cevabı aranmaktadır.
• Sempton sorgulama teşhis de önemli görülmektedir.
• Hekime başvuran kişinin genellikle 1 hafta boyunca mesane günlüğü tutması talep edilebilir.
• Fiziki muayene teşhis de önemli bir aşamadır. Bu şekilde fizyolojik bulgular incelenir.
• Çoğu rahatsızlıkta olabileceği gibi idrar kaçırma teşhisi konulabilmesi adına idrar testi talep edilebilir.
• Cerrahi müdahale etmenin gerekebileceği durumlar için ürodinamik testler talep edilebilir.
• Mesanedeki basıncın ölçülebilmesi adına sistometrogram işlemi uygulanabilir.
• EMG testi
• Pelvik ultrason
• Sistoskopi de gerekli görüldüğü zamanlarda talep edilebilecek teşhise yardımcı tetkikler arasında yerini almaktadır.

İdrar kaçırma teşhisi konulabilmesi adına ilgili hekime samimiyetle cevap vermek büyük önem teşkil etmektedir.

Yetişkinlerde İdrar Kaçırma Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

İdrar kaçırma tedavisi ile ilgili birçok tedavi yöntemi bulunmaktadır ve uygulanacak tedavi yöntemi genellikle kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Cerrahi müdahaleler ile tedavi edilebilen idrar kaçırmanın aynı zamanda ilaçla tedavisi de mümkün olabilmektedir. İdrar kaçırmanın temeli fonksiyon bozukluğu olduğundan tedavinin uygun belirlenmesi bir hayli önem arz etmektedir.

Hangi tür idrar kaçırmanın olduğunun tespiti ve bilinmesi de tedavi açısında önemli görülmektedir. Örneğin stres tipi idrar kaçırmada genellikle cerrahi uygulamalar tercih edilebilirken, sıkışma tipi idrar kaçırma probleminde ise genellikle ilaçla tedavi uygulanmaktadır. Bununla birlikte, kegel egzersizleri tarzı kasları güçlendirici uygulamalar her tip idrar kaçırma problemi için kişiye yardımcı olabilmektedir.

İdrar kaçırma tedavisinin kişiye özel olması gerektiğini unutmamak gerekir. Alınacak birtakım pratik önlemlerle problemin çözümü mümkün olabilmektedir.

İdrar kaçırma tedavisinde faydalanılan bazı önemli tedavi yöntemlerine şu şekilde değinebiliriz;

• İdrar kaçırmanın özellikle kilo artışıyla doğru orantılı olabileceği göz önüne alındığında beslenme düzeninde değişikliğe gitmek tedavi açısından bir hayli önemli olabilmektedir.
• Günlük tüketilen sıvı miktarı da önem arz eden unsulardandır. Kafein içerikli içeceklerin tüketiminin azaltılması fayda sağlayabilmektedir.
• İdrar kaçırma tedavisi amacıyla çeşitli ilaçlardan yararlanılabilir. İlaç tedavisinin fonksiyon düzenlemeye olumlu etkileri olabilmektedir.
• Özellikle kadınlarda görülen idrar kaçırma şikayetlerinde tercih edilebilen hormonal tedavi yöntemleri de uygulanabilmektedir.
• Kegel egzersizleri olarak da bilinen uygulamalar, pelvik taban kaslarının güçlendirilmesine yardımcı olarak idrarın daha uzun süre kontrol altında tutulmasını sağlayabilmektedir. Mesane eğitimi de aynı şekilde fonksiyon bozukluğunun giderilmesine yardımcı bir yöntem olarak uygulanabilmektedir.
• Diğer tedavi yöntemlerinin yeterli gelmediği hallerde cerrahi müdahale gerekebilir. Askı yerleştirme, artifisyel üriner sfinkter implatasyonu ve balon yerleştirilmesi uygulanabilecek tedavi yöntemleri arasındadır.