Menenjit Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Paylaş

Özellikle çocuklarda daha sık görüldüğü kanısı hakim olan menenjit en basit tabiriyle beyin zarlarının enfeksiyonu olarak tanımlanabilir. Çeşitli bakteri ve virüsler bu enfeksiyona yol açabilmektedir. Oldukça ciddi bir rahatsızlık olan menenjitten korunma yöntemlerinden en yaygın ve etkili olanı aşı yaptırılmasıdır. Doğru teşhis konulması akabinde tedavide zaman kaybedilmemesi önemlidir. Bu sebeple hastalığın yaygın belirtilerinden olan baş ağrısı, kusma ve ateş gibi belirtilerin dikkate alınarak derhal en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması gerekir.

Menenjit Nedir?

Beyni çevreleyen meninkslerin - zarların - enfeksiyonu menenjit olarak tanımlanır. Beyini çevreleyen zarlarda oluşan enfeksiyon, çeşitli  virüs, mantar, parazit veya bakteriler kaynaklı olabilir. Virüs kaynaklı menenjit en çok karşılaşılan türdür. Kızamık, kabakulak, uçuk, suçiçeği gibi hastalıklara neden olan virüsler ile genellikle sindirim sisteminde karşılaşılan enterovirüs ailesi en çok bilinenlerdendir.

Bakteri kaynaklı olan menenjit ise diğer türlere göre daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Streptococcus pneumoniae, Neisseria mengitidis, Haemophilus influenza tip B gibi bakteriler de hastalığa sebebiyet verebilir.  Her yaşta görülebilen hastalığın, yeni doğan ve 1 yaşından küçük bebeklerde görülme riski daha yüksektir. Her yaş grubundan bireyin hastalığa yakalanma ihtimalinin olduğuna değindiğimiz menenjit, ölümle sonuçlanma riski yüksek, aşı ile önlenebilir bir hastalıktır.

Çocuklarda Menenjit Nedir?

Menenjitin, yeni doğan ve 1 yaşından küçük bebeklerde görülme riski yüksektir. Hastaların yaşı küçüldükçe, menenjit semptom ve bulguları özgüllüğünü kaybetmektedir. Süt çocuklarında ateş, emmede azalma, huzursuzluk, çevreyle ilgisizlik gibi silik bulgular gözlenebilir. Daha büyük çocuklarda, baş ağrısı, fotofobi (ışığa duyarlılık), ense sertliği, bilinç değişikliği, fontanel kabarıklığı, mide bulantısı ve kusma gibi klasik menenjit bulguları vardır.

Çocuklarda pnömokok ve son olarak da meningogok konjüge aşıların kullanılmaya başlamasıyla bakteriyel menenjit daha az görülmektedir. Mevcut semptom ve bulgulara dayanarak bakteriyel menenjit olasılığını öngörmek için Bakteriyel Menenjit Skorlaması gibi modeller geliştirilmiştir.
Halen menenjit, çocukluk çağının önemli bir morbidite ve mortalite nedeni olup, en riskli gruplar süt çocukları ile adolesanlardır.

Menenjit Belirtileri Nelerdir?

Hastalığın yaygın belirtileri arasında; baş ağrısı, kusma ve ateş gibi belirtiler gelir. Ancak bu belirtiler, başka hastalıklarda da görülebilir. Bir bakıma menenjite özgü değillerdir.  Hastalıkta görülebilecek belirtileri aşağıda maddeler halinde sıraladık;

  • Ensede sertlik, boyun tutulması. Muayenede, sırt üstü yatan çocuğun çenesi göğsüne yaklaştırılacak şekilde başı enseden kaldırılacak olursa bacaklarını büker. Bu bulgu, beyin zarlarının tutulumunu gösterir. 
  • Bilinç bulanıklığı,
  • Şiddetli baş ağrısı,
  • Yüksek ateş (38 derece üstü),
  • Eklem ve kas ağrıları,
  • Hızlı soluk alıp verme, titreme,
  • Havale, soğuk el ve ayaklar,
  • Uykuya eğilim, konsantrasyon bozukluğu.

Menenjit Tanı Yöntemleri Nelerdir?

Muayenede; ciltte dökülme olup olmadığı, eklemlerin sertliği ve ense sertliği kontrol edilir.  Laboratuvar tetkiki olarak yapılması gerekenler tam kan sayımı, periferik glukoz, beyin-omurilik sıvısında lökosit, eritrosit, glukoz, protein tayini ve gram boyamadır. Kanda enfeksiyon  göstergeleri ile virüs ve bakteri varlığı incelenir. 

Menenjit şüphesi olan stabil hastalarda, uygun kan testleri yanında kesinlikle lomber ponksiyon (LP) yapılmalıdır. Lomber ponksiyon ile sırt bölgesinden enjektörle girilerek omurilik sıvısı alınır.  Özellikle ön fonteneli kapalı çocuklarda LP işlemi öncesi kafa içerisindeki basınç ve beyin ödemiyle ilgili fikir vermesi açısından göz dibi ve kraniyal görüntüleme yapılmalıdır.

Özellikle hastada akut bilinç değişikliği veya taraf bulgusu varsa LP öncesi kesinlikle kraniyal BT çekilmelidir. Bilgisayarlı tomografi ile beyinde herhangi bir anatomik değişiklik olup olmadığı kontrol edilebilir.