Akıllı Lens (Mercek) Nedir? Avantajları Nelerdir?

Akıllı mercekler, ya da akıllı lensler multifokal (iki odaklı) veya trifokal (üç odaklı) olan, cerrahi yöntemlerle göz içerisine yerleştirilen çok odaklı göz içi lenslerdir. Akıllı lensler uzun zamandır katarakt ameliyatlarında uygun kişiler için kullanılmaktadır.

Akıllı mercekler tek bir odak probleminin aksine, çoklu odak problemlerinin çözümüne imkan sunan üç odaklı göz içi lensler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sayede, göz kırma kusuruna sahip ancak lazer ile tedavisi uygun olmayan hastalarda da kullanılabilmektedir. Akıllı lens tedavisi ileri derecede gözlük numarasına sahip olup, kalın camlar nedeniyle görme kalitesi düşük olan kişilerde ve gözlük kullanmak istemeyen ve de lazer tedavisine uygun olmayanlar için önemli bir tedavi yöntemidir.

Akıllı Mercek (lens) Nedir?

Halk arasında akıllı mercek olarak da bilinen ‘akıllı lens’, katarakt ameliyatlarında uygun kişiler için kullanılan göz içi lenslerdir. Daha önceleri katarakt hastalarının tedavisinde kullanılan monofokal yani tek odaklı lensler yerini alan akıllı lens günümüzde oldukça etkili bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır.

Akıllı mercekler, multifokal (iki odaklı) veya trifokal (üç odaklı) olabilmektedir. Tıbbi adıyla daha çok trifokal olarak bilinen akıllı lens tedavisi görme sorunu yaşayan kişilerde kalıcı olarak problemi ortadan kaldırabilmektedir. İnsan gözünün odaklanmasında, %70 kornea tabakası, %30 ise doğal göz merceği rol oynamaktadır. Sağlıklı bir insan gözünde, doğal göz merceğinin yapısı esneyerek hem uzak hem de yakın mesafelere odaklanmamıza yardımcı olur.

Her insanın gözünün içerisinde doğal bir mercek yani lens yapısı olduğuna değindik. Elastik ve saydam nitelikte olan bu doğal lensler, zamanla birtakım unsurlara bağlı olarak esnekliğini kaybederek tahribata uğrar. Bununla birlikte, yakına odaklanma ve de net bir görüş sağlanması adına bazı görme fonksiyonlarında kusurlar meydana gelir.

Akıllı lens olarak bilinen bu trifokal lensler genel olarak 3 odaklı lenslere denilmektedir. Bu sayede, tedavi sonrası gözlük kullanımına gerek kalınmadan görme kusurları giderilir. Tedavi sonrasında kişiler gözlüksüz kitap okuyabilir ya da uzaktaki yazıları rahatlıkla görebilir. Trifokal olarak da belirttiğimiz bu akıllı mercekler sayesinde, yakın, orta ve de uzak mesafeler için net bir görüş imkanı sağlanmaktadır. Hayat kalitesini oldukça önemli ölçüde olumlu etkileyen akıllı mercekler günümüzün en gelişmiş göz içi lens teknolojisi olarak da bilinmektedir.

Akıllı lens tedavisi, gözlük ve kontakt lens tedavisinde akla gelen ilk seçenek olarak bilinir. Ayrıca lazer tedavisigenel oalrak belli bir yaş üzeri kişiler için uygun olmamaktadır. Bu hastalar için önerilen tedavi yöntemi genellikle akıllı lensler olmaktadır.

Özellikle ileri yaşlarda görülen göz problemlerinden biride katarakt hastalığıdır. Katarakt doğal göz merceğinin saydamlığını kaybetmesi olarak bilinmektedir. Kataraktın kalıcı tedavisinde de göz içi lensler (iki odaklı veya üç odaklı olmak üzere) tercih edilmektedir.

Günümüz toplumunun iş ve hayat sürdürme alışkanlıkları göz önüne alındığında, özellikle televizyon, bilgisayar, telefon gibi ekranların karşısında uzun zaman geçirme gibi kalıcı alışkanlıklar karşımıza çıkmaktadır. Özellikle yakın görüşü etkileyen bu alışkanlıkların ortaya çıkardıkları problemlerin tedavisinde de akıllı lensler önemli olarak görülmektedir.

Akıllı Mercek (lens) Kullanım Alanları Nelerdir?

Gözlerimizin içindeki doğal saydam lensler yakın ve uzağa odaklanmamızı sağlamaktadır. Belli bir yaştan sonra sahip olduğumuz doğal lensler bu odaklanma işlevini kaybetmeye başlar. Bununla birlikte özellikle yakını görememeye sorunu ortaya çıkar.

Akıllı lensler sayesinde bu odaklanma yetimizde kalıcı iyileşme sağlamak mümkün olmaktadır. Özellikle 40 yaşından sonra gözümüzün içindeki lens elastik yapısını kaybeder ve bu nedenle yakını görme (presbiyopi) problemi ortaya çıkar. Yaş ilerledikçe yakını görme ile ilgili problemler artarak devam edebilmektedir.

Gözlük kullanmayı tercih etmeyen, 40 yaşın üstü, uzak veya yakın görme problemi olan herkes eğer lazer işlemine uygun değilse akıllı mercek ile göz sağlığına kavuşabilmektedir. Daha genç yaşlarda da çeşitli nedenlerle gözün doğal merceğinin berraklığını yitirmesi halinde akıllı lens tedavisi uygulanabilir.

Akıllı lens tedavisinin en önemli uygulama alanlarından biri ise katarakt rahatsızlığıdır. Katarakt tedavisinde akıllı lens, berraklığını kaybetmiş doğal lens yerine kullanılır. Bu sayede kişi kalıcı olarak göz sağlığına kavuşabilir.

Akıllı lens tedavisi kalıcı mıdır sorusu sıklıkla sorulmaktadır. Akıllı lens tedavisi kalıcı olarak görme problemini ortadan kaldırır. Göz içerisindeki mercekler ile kişinin göz numarası sabitlenir ve bu mercekler göze bir kere yerleştirildikten sonra kişi hayatı boyunca kullanabilir.

Akıllı Lens (mercek) Seçiminde Nelere Dikkat Edilmelidir?

Tüm tedavi süreçleri gibi akıllı lens tedavisinde de özellikle dikkat edilmesi gereken bazı önemli hususlar vardır. Bazı hastalıklara sahipseniz akıllı mercek tedavisi size uygun olmayabilir. Bu hastalıklar; diyabetik retinopati, glokom, diyabetik maküla gibi çeşitli göz hastalıkları olarak sayılabilir.

Bu bağlamda akıllı lens tedavisinde kişinin tedaviye uygunluğu ayrıca önem teşkil etmektedir. Bu sebeple mutlaka ilgili hekimin gözetiminde tedavi yöntemine karar verilmelidir. Operasyon hakkında kesin karar verilmeden önce hastanın genel sağlık durumu analizi ve görme ile ilgili gerekli tüm tetkikler incelenmelidir.

Akıllı lens (mercek) tedavisi için uygun olmayan bazı hastalara şu şekilde değinebiliriz;

• Sarı nokta hastalığı olanlar
• Kornea biçiminde ileri düzeyde tahribat olanlar
• Retinada diyabetik veya başka çeşit bir hastalığı bulunanlar
• Glokom (göz tansiyonu) rahatsızlığı olanlar
• Göz tembelliği nedeniyle şaşılığı olanlar, açık ya da gizli şaşılığı olanlar

Akıllı Lens (mercek) Yan Etkileri Nelerdir?

Akıllı lens tedavisinin birtakım yan etkileri de görülebilmektedir. Multifokal göz içi lenslerle ilişkili yan etkilerin başında, birden fazla uzaklıktan gelen ışığa odaklanan lensin daha yüksek derecedeki görme bozukluklarına ve disfotopsiye (ışık olayları) sebebiyet vermesidir.

Düşük aydınlatma şartlarında parlama ya da geceleri ışık kaynakları etrafında halolarda görülebilmektedir. Akıllı lens tedavisi görmüş çoğu kişi bu yan etkileri hafif derecede rahatsız edici bulmaktadır.

Bununla birlikte akıllı mercek tedavisi uygulanan ve de görülebilecek yan etkileri rahatsız edici bulabilen kişilerde olmaktadır. Akıllı göz içi lenslerin uyum süreci yan etkilerin tipi ve şiddeti bakımından son derece önemlidir.

Kontrast duyarlılığında meydana gelen azalmalarda akıllı mercek tedavisinin bir diğer çeşit yan etkisi olarak karşımıza çıkabilmektedir. Sonuç olarak görüntü kalitesinde azalmalar yaşanabilir. Bunun nedeni ise, farklı mesafelerden gelen ışığın retinada odaklanırken ayrılması olarak görülür.

Operasyon sırasınca yaşanabilecek komplikasyonlar da bir çeşit yan etki olarak yorumlanabilir. Bu sebeple, ameliyat sırasında gözün mikrop kapmasının engellenmesi ve tam sterilizasyonun sağlanması çok önemlidir. Kullanılacak merceğin kalitesi ve uygulayacak hekimin bilgi ve tecrübesi, operasyonun başarısı ile yakından ilgilidir.

Akıllı Lenslerin Avantajları Nelerdir?

Akıllı lens tedavisi birçok göz probleminin çözümünde yararlanılan bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Miyop, astigmat ve hipermetrop tedavisinde kullanıldığı gibi katarakt probleminden muzdarip kişilerde sağlığına kavuşabilmektedir.

Akıllı merceklerin birtakım avantajlarına şu şekilde değinebiliriz;

• Ameliyat sonrasında takılan göz içi mercekler ömür boyu kullanılabilmektedir.
• Akıllı lensler ile birden çok odak mesafesi gözlük kullanılmadan görülebilmektedir.
• Operasyon sırasında herhangi bir ağrı, sızı veya acı hissedilmemektedir.
• Çok kısa sürede ameliyat gerçekleştirilebilir. Hastanede yatışa gerek duyulmaz.
• Bazı göz kırma sorunlarında lazer tedavisiyle düzelmeyecek seviyede göz numarasına sahip kişilerde uygulanabilmektedir.
• Operasyon sonrasında görme kalitesi ciddi oranda artmaktadır.
• Ameliyat sonrası hastaların göz numarasında ilerleme görülmemektedir.
• Katarakt gibi göz hastalıklarının akıllı lens ile tedavisinde hastalarda bir daha katarakt oluşumu gözlenmez.

Akıllı lensin bunca avantajının yanı sıra, kişinin mutlaka ilgili hekim tarafından kapsamlı bir değerlendirme sonucunda operasyona uygunluğuna karar verilmelidir. Bu değerlendirmenin kapsamında, kişinin genel sağlık durumu ve başka bir göz hastalığının varlığı gibi unsurlarda ele alınmalıdır.