Her 1000 bebekten yaklaşık 1-2 ‘si çarpık ayakla doğmaktadır. Erkek bebeklerde kızlardan iki kat daha sık görülmektedir.Doğuştan çarpık ayaklı bebeklerin yaklaşık %50’sinde her iki ayakta da deformite görülür.Tek taraflı olgularda sağ ayakta daha sık görülmektedir.
Hastalığın tedavisinde amaç yere düz olarak basan ve fonksiyonel bir ayak sağlamaktır. Tedaviye yenidoğan döneminde mümkün olan en erken zamanda tedaviye başlanması önerilmektedir. Son yıllarda alçılamalar ve ortez kullanımı gibi ameliyatsız tedavilerde olduğu kadar cerrahi tekniklerde de ilerlemeler kaydedilmiştir. Günümüzde uygulanan tedaviler ile başarılı sonuçlar alınmaktadır.
Çarpık Ayak (Pes Ekinovarus) Nedenleri Nelerdir?
Çocuklarda Doğuştan Çarpık Ayak bulunan hastaların çoğunda sebep idiyopatiktir yani hastalığın nedeni bilinmemektedir
Çarpık ayak oluşum nedenleri ile ilgili birçok teori ortaya atılmıştır.Günümüzde en yaygın kabul gören teori, Doğuştan Çarpık Ayak hastalığının genetik ve çevresel faktörlerin etkisiyle oluştuğudur.
Çarpık Ayak Kimlerde Görünür?
Çarpık ayak çocuklarda yaygın olarak görülen bir deformitedir.1000 doğumdan 1 veya 2’sinde görülmektedir.Erkeklerde çarpık ayak görülme olasılığı kızlardan yaklaşık iki kat daha fazladır.
Ailede çarpık ayak öyküsü varsa bebekte görülme olasılığı daha yüksektir. Bebekte spina bifida, serebral palsi, meningomiyelosel ve diğer nöromusküler hastalıkların bulunması ve Artrogripoz hastalığının bulunan bebeklerde daha yüksek oranda karşılaşılmaktadır.
Çarpık Ayak Belirtileri Nelerdir?
Bir bebek doğduğunda çarpık ayak deformitesi kolayca görülebilir. Çarpık ayağın en yaygın belirtisi, bebeğin ayağının içe dönmesidir. Ayak karşı bacağa bakar. Bebeğin ayak topuğu aşağı ve içe doğru döner.
Bebeğin tutulan bacağındaki baldır kasları diğer bacağa göre daha küçüktür. Bebekte hastalığın bulunduğu taraftaki bacak diğer taraftakinden biraz daha daha kısa olabilir.Bebeğin ayağı daha küçük olabilir. Bebekte hastalığın bulunduğu ayak ve ayak bileği hareketlerinde sertlik olabilir. Bebeğin ayağındaki deforme görünüşüne rağmen, doğuştan çarpık ayak herhangi bir rahatsızlığa veya ağrıya neden olmaz.
Çarpık Ayak Nasıl Teşhis Edilir?
Çoğu zaman Doğuştan Çarpık Ayak anne karnında 16. ve 20. haftalarda ileri ultrasonografi tetkikleri ile doğmadan önce teşhis edilebilir. Ancak deformitenin sertliği çocuk muayene edilene kadar belirlenemez ve çocuk doğuncaya kadar tedavisi yoktur.
Bir çocuk doğumdan önce teşhis edilmezse, çarpık ayak doğar doğmaz görülüp teşhis edilebilir. Yeni doğan bebeğin ilk muayenesi sırasında hastalık belirgin olduğu için doğuştan çarpık ayak kolayca teşhis edilir. Genellikle tanı koymak için fizik muayene yeterlidir. Radyolojik yöntemler daha çok tedavinin durumu ve sonuçların değerlendirilmesinde kullanılmaktadır.
Çarpık Ayak Nasıl Tedavi Edilir?
Doğuştan Çarpık Ayak Hastalığında tedavinin amacı, ayağın pozisyonunu düzeltmek, ayak tabanı yere düz basacak şekilde ayakta durmayı ve yürümeyi sağlamak , fonksiyonel, bir ayak elde etmektir.
Doğuştan Çarpık Ayak Hastalığında tedavisinin iki ana bölümü bulunmaktadır. İlk bölümde amaç bebeğin ayağındaki deformiteyi düzeltmek, ikinci bölümde ise amaç bebeğin ayağındaki bu düzelmiş olan pozisyonunu koruyarak oluşabilecek nüksü engellemektir.
Olumlu bir sonuç için erken tedavi şarttır. Tedaviye erken başlanan bebeklerde iyi sonuçlar alınmaktadır. Son yıllarda alçılamalar ve ortezlerin kullanımı gibi ameliyatsız tedavilerde olduğu kadar cerrahi tekniklerde de ilerlemeler kaydedilmiştir. Günümüzde uygulanan tedaviler ile başarılı sonuçlar alınmaktadır.
Ponseti Yöntemi
Doğuştan Çarpık Ayak Hastalığının tedavisinde Ponseti yöntemi en yaygın ve etkili olarak uygulanmakta olan tedavi yöntemidir. Ponseti yöntemi seri alçılama teknikleri uygulanarak ayağın esnetilmesi ve dikkatli bir şekilde manipüle edilmesi ile kademeli olarak düzeltilmesini içeren bir tedavi yöntemidir.Çocuğun ayağındaki deformitenin ağır ve sert olması nedeniyle düzelmenin tam olarak sağlanamadığı dirençli durumlarda çeşitli ameliyatlar uygulanmaktadır.
Çarpık Ayak Nüks Eder mi?
Son yıllarda alçılamalar ve ortezlerin kullanımı gibi ameliyatsız tedavilerde olduğu kadar cerrahi tekniklerde de ilerlemeler kaydedilmiştir.Günümüzde uygulanan tedaviler ile başarılı sonuçlar alınmaktadır.
Bununla birlikte dirençli ve tekrarlayan deformitelerin tedavisi bir sorun olmaya devam etmektedir.Tedavi programının tam olarak uygulanmaması durumunda çarpık ayak deformitesinin nüks etmesi olasılığı ile karşılaşılabilir.
Bu nedenle aileler ile işbirliği ve uyum içerisinde hastalığın tedavisinin uygulanması önem taşımaktadır. Ayrıca tedavide ortez kullanımı programının yakından kontrol ve takip edilmesinin nükslerin önlenmesinde önem taşımaktadır.
