Lenf bezi, vücudun enfeksiyonlara ve çeşitli hastalıklara karşı direnmesinde rol oynayan bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdır. Lenf sistemi yapılarında meydana gelen kanser türüne ise lenf kanseri denilmektedir. Lenfoma olarak da bilinen lenf kanseri erken teşhis edildiği durumlarda tedavi edilebilmektedir. Lenf sistemi hem dolaşım hem de bağışıklık sistemi ile ilişkilidir ve vücudun direnç sistemin de çok önemli bir yer tutar.
Genel olarak lenf bezlerinde görülmekte olan lenf kanseri, erkeklerde kadınlara kıyasla daha fazla görülmektedir. Yaygın olarak lenf bezlerinde çoğalmaya başlayan kötü huylu hücreler, lenf bezlerinden kemik iliği, karaciğer ve dalak gibi vücudun diğer organ ve dokularına da yayılabilmektedir. Lenf kanseri özellikle çocukluk çağında daha sık görülebilen bir kanser türü olarak bilinmektedir.
Lenf Kanseri (Lenfoma) Nedir?
Lenf kanseri ya da diğer bir tabirle lenfoma, bağışıklık sisteminin önemli bir parçası olan lenf sistemindeki; lenfositler, lenf düğümleri ve lenf damarları gibi yapılara tutunan kanser türüdür. Lenf kanserinin en sık görüldüğü yerler lenf bezleri olmaktadır. Lenf bezleri vücudumuzun en önemli savunma mekanizmalarındandır. Vücutta yer alan binlerce lenf bezi sayesinde, enfeksiyon ve çeşitli hastalıklara karşı direnç sağlanarak mücadele edilmektedir.
Lenfomalar genel olarak Hodgkin ve non- Hodgkin olmak üzere 2 grupta incelenmektedir. Her iki lenf kanseri türünde de belirtiler benzer olabilir ve hastalığın türünün belirlenmesinde çeşitli teşhis yöntemlerinden yararlanılır. Lenf kanseri belirtileri özellikle erken dönemlerde fark edilmeyebilir. Lenf nodlarında görülen büyüme, şişkinlik hastalığın önemli belirtileri arasında yer almaktadır. Şişen lenf bezleri, boyun, göğsün üst bölgesi, kol altı ve kasıkta yer almaktadır.
Lenfomanın spesifik nedeni henüz tam olarak aydınlatılamasa da lenfosit olarak bilinen hücrelerin kontrolsüz biçimde çoğalmalarının hastalığı tetiklediği bilinmektedir. Kötü huylu lenfositler lenf bezleri dışında karaciğer, dalak, kemik iliği ve diğer organlara da yayılabilmektedir. Lenfoma özellikle çocukluk döneminde daha sık görülmektedir. Lenfoma risk faktörleri arasında ise, ilerleyen yaş, bağışıklık sisteminin dengesinin bozulması, bazı enfeksiyonların gelişmiş olması ve cinsiyet gibi unsurlar yer almaktadır.
Lenfomanın belirtileri genellikle başka hastalıkların semptomları ile benzerlik gösterebildiğinden hastalığın erken evrede teşhis edilmesi zor olmaktadır. Genellikle lenf bezlerindeki şişmeden dolayı hastaneye başvurulmaktadır. Lenfoma tanısında öncelikle hastanın detaylı bir tıbbi öyküsü dinlenirken sonrasında fiziksek muayene yapılır. Lenf kanserinin tedavisinde temel amaç ise çoğalan kanser hücrelerini durdurarak tamamen ortadan kaldırmaktır. Lenfoma tedavisinde kullanılabilen çeşitli yöntemler mevcuttur.
Lenf Kanseri (Lenfoma) Nedenleri Nelerdir?
Lenf kanserinin oluşma sebebi tam olarak tespit edilememiştir. Ancak hastalığa DNA yapısında değişim olan ve kontrolden çıkarak sürekli büyüyüp çoğal kötü huylu hücrelerin sebep olduğu bilinmektedir.
Bununla beraber lenf kanserinin oluşumunda etkili olarak görülen bazı faktörlere şu şekilde değinebiliriz;
- Genetik yatkınlık
- Obezite
- Kronik enfeksiyon rahatsızlıkları
- Bazı virüs hastalıkları
- Bağışıklık sisteminin kendisinden kaynaklanan veya immünsupresif ilaç kullanımı nedeniyle ortaya çıkan yetersizlik
- Bazı ilaçların yan etkileri
- İlerleyen yaş
Lenf Kanseri (Lenfoma) Belirtileri Nelerdir?
Lenfoma belirtileri başka hastalıkların semptomları ile benzerlik gösterebilmektedir. Hastalığın belirtileri genellikle erken dönemde fark edilememektedir. Hastalığın erken dönem belirtileri genellikle ayırıcı olmamaktadır. Belirtiler genellikle tutulumun gerçekleştiği organ ve dokulara göre değişiklik gösterebilmektedir. Lenf kanserinin ilk belirtisi, nedensiz olarak ortaya çıkan lenf bezlerindeki şişlik ve ağrı olmaktadır.
Bununla birlikte lenf kanserinin bazı önemli belirtilerine şu şekilde değinebiliriz;
- Özellikle gece artış gösteren terlemeler
- Ateş
- Nedensiz yere kilo verilmesi ve iştah kaybı
- Ağrılı ya da ağrısız olan lenf bezi şişmesi
- Titreme, kaşıntı
- Enerji düşüklüğü, yorgunluk
- Anemi
- Solunum sıkıntısı
- Kaşıntı
- Enfeksiyonlara daha sık yakalanılması ve iyileşme süresinin uzaması
- Sürekli yorgunluk hissi
Lenf Kanseri (Lenfoma) Evreleri Nelerdir?
Lenf kanseri evrelemesi, tutulumun olduğu alanın büyüklüğü, konumu, sayısı ve hastalığın şiddeti baz alınarak yapılabilmektedir. Hastalığın evresinin tespit edilmesinde bilgisayarlı tomografi (BT) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) gibi görüntüleme yöntemleri önemlidir. Hastalığın evrelemesi özellikle yayılım düzeyinin tespit edilebilmesi adına önemlidir.
Lenf kanserinin evrelerine şu şekilde değinebiliriz;
- Evre-1: Kanserin genellikle tek bir lenf düğümünde sınırlı olduğu evredir. Yaşam süresi genellikle hastalığın erken teşhisi ve tedavisi ile yüksek olabilmektedir.
- Evre-2: İki veya daha fazla lenf tutulumu gerçekleşmiş olabilir ancak bu evrede de hastalık henüz tek bir bölgeyle sınırlıdır.
- Evre-3: Diyaframın ayrı yerlerindeki lenf düğümlerinin tutulumu ile gerçekleşir. Bu tutulumla beraber lenf düğümü dışındaki bir organ tutulumu da gözlenebilmektedir.
- Evre-4: Kanserin son evresi olan 4. evrede doku ve organlarda büyük ve yaygın bir alanda hastalığın yayılımı gözlenmektedir.
Lenf Kanseri (Lenfoma) Nasıl Teşhis Edilir?
Lenf kanserinin teşhisi genellikle çeşitli tanısal test ve prosedürleri içermektedir. Şüpheli görülen belirtilerin değerlendirilmesi için hastanın tıbbi geçmişi incelenerek, fiziki muayene gerçekleştirilir. Lenf düğümlerinde şişlik gözlenmişse biyopsi yapılabilmektedir. Biyopsi ile lenf düğümünden veya diğer lenfomadan etkilenen dokulardan küçük bir örnek alınarak laboratuvar da incelenmektedir. Bununla birlikte, hastalığın teşhis edilmesinde çeşitli görüntüleme yöntemlerinden de yararlanılır.
Lenf kanserinde kullanılabilecek çeşitli tanı yöntemlerine şu şekilde değinebiliriz;
- Fiziki muayene
- Lenf nodunun biyopsisi
- Kemik iliği örneği alınması
- Çeşitli kan testleri
- Bilgisayarlı tomografi (BT)
- Pozitron emisyon tomografisi (PET)
- HBV, HCV ve HIV taraması
- Akciğer grafisi
Lenf Kanseri (Lenfoma) Tedavisi Nasıldır?
Lenf kanseri tedavisinde temel amaç hastalığın ilerlemesini durdurarak hastalığı tamamen ortadan kaldırabilmektedir. Lenf kanseri tedavisinde kullanılan çeşitli yöntemler bulunmaktadır. Tedavi sürecinde öncelikle hastalığın türüne ve lenfomanın saldırganlık düzeyine bakılmaktadır.
Lenfoma tedavisinde yararlanılabilecek bazı önemli yöntemlere şu şekilde değinebiliriz;
- Aktif izlem
- Kemoterapi
- Radyoterapi
- İmmünoterapi
- Cerrahi müdahale
- Kök hücre nakli
Lenf sistemi özellikle vücudun iç düzeninin sağlanmasında ve bağışıklık sisteminde önemli yer tutan bir sistemdir. Lenf sistemindeki dengesizlikler veya bozulmalar lenf kanseri veya başka rahatsızlıkların habercisi olabilmektedir. Hastalığın erken teşhis edilmesi tedavisi açısından büyük önem teşkil etmektedir.