Safra yolu kanseri, safra kanalında bulunan hücrelerin anormal büyümeleri ve çoğalmaları ile meydana gelen ve nispeten nadir görülen kanser çeşitlerindendir. Safra yolu kanserinin tanısı, belirtileri ve tedavi yöntemleri hastalığın yerleşim yerine göre değişiklik gösterebilmektedir. Safra yolu kanserlerinin büyük bir çoğunluğu, safra kanallarını oluşturan ve kolanjiyosit diye bilinen hücrelerden ortaya çıkmaktadır. Safra yolu kanseri, kolanjiyokarsinom olarak da bilinmektedir.
Sindirim sistemi kanserleri arasında sayılabilecek safra yolu kanseri, genellikle belirti göstermeden geliştiğinden hastalığın erken evresinde tanı konulması oldukça zor olmaktadır. Genellikle tesadüf eseri safra yolu tümörlerinin bazı belirtileri kendini gösterse de tespit edilmesi zor olmaktadır. Safra yolları kanserinde tedavi yöntemi olarak cerrahi müdahale tercih edilmektedir. Bununla birlikte, kanserin ilerleyen evrelerinde genellikle kemoterapi ve radyoterapi gibi uygulamalar değerlendirilir.
Safra Yolu Kanseri Nedir?
Safra yolları, karaciğerden safranın toplanmasında görevli duktus adı verilen ince kanallardan başlamaktadır. Duktusların birleşmesiyle sağ ve sol olmak üzere iki büyük kanal oluşmaktadır. Karaciğerin içerisinde yer alan safra kanallarına intrahepatik safra yolları adı verilmektedir. Bununla birlikte, safra kesesi ana safra kanalına sistik kanal denilen bir kanal aracılığıyla bağlanır. Safra yolları hastalıkları arasında yaygın olarak görülenler safra kesesi taşları ve safra yolu tümörleridir.
Kolanjiyokarsinom olarak da bilinen safra yolu kanseri safra kanalında başlayan bir kanser türüdür. Safra yollarında görülen kanser türleri nadir olarak ortaya çıkar ancak tedavisi oldukça güç olmaktadır. Tüm kanser türlerinin yaklaşık olarak %2’ sini oluşturan safra yolu kanseri genellikle 65 yaş üzeri bireyleri etkilemektedir. Özellikle 40 yaşın altı kişilerde görülme oranı düşük olmaktadır.
Safra yolu kanserleri safra yollarının herhangi bir yerinden kaynaklanabilmektedir. Ancak çoğunluğu sağ ve sol ana safra yollarının birleştiği bifurkasyon bölgesinde meydana gelir. Safra yolu kanserinin en yaygın sebepleri arasında; ileri yaş, obezite, hepatolityazis (karaciğer taşı), ülseratif kolit, Hepatit B ve C, orta kanal kisti ve primer sklerozan kolanjit gösterilebilir. Safra yolu kanserinin genellikle ilk izlenen belirtisi ağrısız sarılık olmaktadır.
Safra yolu kanseri teşhisi konulduğunda, hastaların geneli için cerrahi müdahale avantajlı olmayabilir. Hastalık gelişimi sırasında özellikle geç belirti verdiğinden teşhis konulması genellikle hastalığın ilerleyen evrelerinde mümkün olmaktadır. Kanserin nerede bulunduğu cerrahi müdahale açısından önemli görülmektedir. Safra yolu kanseri tedavisinde tümörün cerrahi müdahale ile çıkarılabilmesi önemli görülmektedir. Özellikle erken teşhis edilebilen safra yolu kanseri, tedavinin başarı oranını artırabilmektedir.
Safra Yolu Kanseri Nedenleri Nelerdir?
Safra yolu kanserinin temel nedeni henüz tam olarak bilinmemektedir. Ancak safra yollarında uzun üre iltihaplanmaya neden olacak unsurların tümör oluşumunu tetikleyebileceği düşünülmektedir. Enflamasyon tümör oluşumuna etki edebilmektedir. 65 yaş ve üzeri olma, anormal biçimde olan safra kanalları, ülseratif kolit, karaciğer paraziti, safra kanalı taşları ve karaciğer sirozu gibi rahatsızlıkların safra yolu kanserini tetikleyebileceği bilinmektedir.Sa
Safra Yolu Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Genellikle ileri yaşlarda ortaya çıkan safra yolları tümörleri erken evrelerde belirti göstermeden hızlı biçimde gelişim gösterirler. Kolanjiokarsinom erken evrede genellikle ağrılı değildir. Tümörün büyük olması ağrıya neden olabilmektedir.
Bazı önemli safra kanalı kanseri belirtilerine şu şekilde değinebiliriz;
- Cildin ve göz bebeklerinin sararması (sarılık)
- İştah kaybı ve kilo verilmesi
- Beyaz renkli dışkı
- Ciltte yoğun biçimde olan kaşıntı hissi
- Gece terlemeleri
- Koyu idrar
- Karın ağrısı
- Tükenmişlik, yorgunluk hissi
- Yüksek ateş
- Kaburgaların hemen altında, sağ taraftaki karın ağrısı (bazı kişilerde ağrı karın veya sırtın diğer bölgelerinde hissedilebilmektedir.)
Safra Yolu Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Safra yolu kanseri teşhisi amacıyla yararlanılan bazı tanı yöntemleri bulunmaktadır. Safra yollarında olabilecek tümör şüphesiyle, kusma, sarılık, bulantı gibi belirtilerle hastaneye başvurulduğunda öncelikli olarak fiziki muayene yapılarak aile öyküsü incelenmektedir. Teşhisin konulabilmesi adına gerekli görülen bazı testler ve görüntüleme teknikleri uygulanmaktadır. Safra yolu kanseri teşhisi adına yararlanılabilecek tanı yöntemlerine şu şekilde değinebiliriz;
- Karaciğer fonksiyon testleri
- Tümör işaretleyici testi
- Safra kanalını inceleyebilmek adına yapılan izleme testleri
- Görüntüleme testleri (ultrason, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme vb.)
- Mikroskop altında inceleme yapabilmek amacıyla uygulanan biyopsi işlemi
Hastalığın teşhisinin konulması akabinde yayılımını izleyebilmek adına evresi tespit edilir. Bu aşamada ek olarak bir takım görüntüleme testlerine ihtiyaç duyulabilmektedir. Kanserin evresinin belirlenmesi uygulanacak tedavi seçenekleri açısından önemlidir.
Safra Yolu Kanseri Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Safra yolu kanseri teşhisi konulduğunda hastaların cerrahi müdahale şansı olmayabilir. Hastalık genellikle sinsi biçimde ilerlemekte ve geç belirti vermektedir. Cerrahi müdahaleye uygun hastaların kanser evresi ameliyat tipini belirleyen önemli bir unsurdur. Safra yolu kanseri tedavisi temel olarak tümörün cerrahi yöntemle çıkarılmasına dayanmaktadır. Tedavi esnasında karaciğerin bir kısmının alınması da gerekebilmektedir.
Ameliyat ile cerrahlar mümkün olduğunca tümörün çoğunu çıkarmaya çalışırlar. İlerlemiş safra yolu kanserlerinde ise karaciğer dokusunun yanı sıra, pankreas dokusu veya lenf düğümleri de çıkartılabilmektedir. Bununla birlikte, cerrahi tedavi yönteminin yanı sıra aşağıda belirtilen tedavi yöntemleri de safra yolu kanserinde uygulanabilmektedir;
- Kemoterapi
- Karaciğer nakli
- Hedefe yönelik ilaç tedavisi
- Radyasyon tedavisi
- İmmünoterapi
- Kanser hücrelerinin ısıtılarak yok edilmesi adına elektrik akımının kullanılması
- Biliyer drenaj
- Fotodinamik terapi
