Çocuklarda ve Ergenlik Döneminde Sık Görülen Ortopedik Sorunlar

Büyüyen ve gelişmekte olan çocukların kas ve iskelet yapılarının bu büyüme dönemlerine özgü ortopedik sorunları vardır.Bu sorunların kendine özgü tedavileri bulunmaktadır.

Çocuklar var olan bu rahatsızlıklarının teşhisi konusunda bizlere bazen gerektiği kadar yardımcı olamayabilirler. Bu nedenle çocuktaki problemin teşhisi ve tedavisi aileler ile birlikte sıkı işbirliğine bağlıdır.

Bebeklerde Kalça Çıkığı Nedir?

Bebeklerde  Kalça Displazisi hastalığı çocuğun kalça ekleminin yeterince gelişmemesi veya kalça ekleminde çıkık olması durumudur. Bebeklerde kalça çıkığı hastalığı doğum öncesi olabileceği gibi çoğunlukla doğum sonrası  gelişme döneminde oluşması nedeniyle günümüzde  Gelişimsel Kalça Displazisi ,  Gelişimsel Kalça Çıkığı olarak isimlendirilmektedir. 

Bebeklerde Kalça Çıkığı Nasıl Anlaşılır?

Ailelerin özellikle risk grubunda bulunan bebeklerinde hastalığın belirtilerine dikkat etmeleri gerekmektedir. Hastalığın belirtilerinin bulunması durumunda bebeklerini kalça açısından sağlık kontrolünden geçirmeleri önerilir.

Bebeklerde Kalça Çıkığı Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Bebeklerde kalça displazisi hastalığının belirtilerini erken dönem belirtileri ve geç dönem yani yürüme sonrası dönemde görülen belirtiler olarak sınıflayabiliriz.

Erken dönem belirtileri:

• Bebeğin kalça ekleminin hareketleri sınırlılık var ise,
• Bebeğin altını değiştirirken kalça eklemi yanlara açmakta zorlanılırsa, 
• Bebeğin bacaklarında olan  deri katlantılar ,boğumlar yani bacak büklümleri simetrik değilse,
• Bacak hareketlerinde bebeğin kalçasından ses geliyorsa,

Geç dönem belirtileri:

• Çocuk yürümekte gecikirse,
• Çocuk yürürken aksıyor, yürürken  topallıyorsa,

Çocuğun bacakları arasında kısalık -uzunluk  farkı varsa mutlaka sağlık açısından  kontrol edilmesi gerekir.

Bebeklerde Kalça Çıkığı Nasıl Teşhis Edilir?

Bebeklerde kalça çıkığının teşhisinde anamnez bilgileri, klinik muayene bulgularının yanı sıra kalça ultrasonografisi ve  kalça grafileri  değerlendirilerek teşhis konulmaktadır.

Bebeklerde Kalça Çıkığı Hastalığının Tedavisi Nasıl Yapılır?

Bebeklerde  Kalça Displazisi ( çıkığı ) tedavisi çocuğun yaşına, hastalığın tipine ve derecesine bağlıdır.

Bandaj ve ortezlerin kullanılmasına rağmen düzelmenin olmadığı hallerde ve gecikmiş  çocuklarda kalça çıkığı hastalığı alçılamalar ve çeşitli cerrahi yöntemlerle tedavi edilmektedir.

Çocuklarda Yürüme Bozuklukları Nelerdir?

Çocuklarda yürüme ile ilgili olarak  en sık olarak karşılaşılan sorun düz tabanlıktır.

Bir diğer sık karşılaşılan sorun ise çocukların içe basarak yürümesi, çocukların yürürken içe basması ile ilgili şikayetler oluşturmaktadır.

Çocuklarda yürüme ile ilgili olarak sık karşılaşılan  bir başka konu ise,  Çocukların parmak uçlarına basarak yürümeleri ile ilgili şikayetler oluşturmaktadır.

Bunların dışında aileler çocuklarının bacak ve ayaklarındaki deformiteler (şekil bozuklukları), tırnak batmaları ve nasır oluşumu gibi farklı şikayetler ile de başvuruda bulunmaktadırlar.

Çocuklarda Düz Tabanlık Nedir?

Çocuklarda yürüme ile ilgili olarak  en sık olarak karşılaşılan sorun düz tabanlıktır.

Ayaklarımız  yürüme esnasında  yere basma, yeri hissetme,  dengeleme ve yeri kavramamıza yarar.

Kemikler arasındaki bağlar ve kaslar sayesinde ayak tabanı iç kısmında uzunlamasına kavis dediğimiz bir kavis olu­şur. Bu kavis belli derecelerde esnek bir yapıya sahiptir. Yürüme esnasında ayak yaylanır ve şoku absorbe eder.   

 Ayakta  iç kavisin olmayışına ya da yetersiz oluşuna düz tabanlık denir. Bu hastalıkta ayak kemiklerini bir arada tutan yapılarda (bağlar ve kaslar) gevşeklik durumu vardır.

Bebeklerde Düz Tabanlık Nasıl Anlaşılır?

Bebeklerin ayaklarının düz taban olarak görülmesi tamamen normal bir durumdur. Ayak tabanındaki yağ yastıkçığı nedeniyle  tombul görünümlüdür ve ayak  kemiklerini bir arada tutan bağlar ve kaslar  da henüz tam gelişmemiştir.

Bebeklerin  ayak tabanında kavis görülmez . Bu fizyolojik , normal bir durumdur.                                                                                   

Bebeklerde ayak iç kısmında bulunan yağlı doku  2 -3 yaşına kadar kaybolur 3 yaşından itibaren yağ yastığının kaybolması ve ayak bağlarının, ayak kaslarının güçlenmeye başlaması ile  3- 4  yaşına kadar genellikle çocuklarda ayak kavsi normal şeklini almaktadır.

Çocuklarda Düz Tabanlık Belirtileri Nelerdir?

Ayakta duran çocuğun bacakları düzgün,  bacak   dizilimi  düzgün ise ayaklarına bakılmalıdır.

Çocuk ayakta dururken ,ayaklar yere bastığında ayak içe doğru devriliyorsa , ayak tabanı yere tam olarak temas ediyorsa, ayak kavsi kayboluyorsa ve çocuk 3 yaşının üstendeyse düz tabanlık var diyebiliriz.

Yürüyen bir çocukta eğer topuklar aşırı dışa doğru kayıyorsa, Ayakları çabuk yoruluyorsa veya uzun süre ayakta kalmakla ağrı gelişiyorsa ayak sağlığı açısından tıbbi kontrol yapılması önerilir.

Çocuklarda Düz Tabanlık Nasıl Tedavi Edilir?

Çocuğun sağlık kontrolü sonrası ayakta bulunan düz tabanlığın  sadece takip edilmesi yeterli olabilirse de  gerek görülürse ayağın taban kavsini destekleyen tabanlıklar, ayakkabı veya botlar önerilebilir.

Çocuklarda Neden İçe Basarak Yürürler

Çocukların bir kısmı yürüme esnasında ayakları içe dönük olarak yürümektedirler.

Ayakların içe dönük basarak yürüme çoğunlukla çocukların kalça ekleminin ve kaslarının  yapısına bağlı olabilir.  

Bu çocukların oturuşları da karakteristik olarak farklıdır Bu çocuklar W şeklinde bacaklar yanlara doğru açık olarak otururlar.

Çocuklarda İçe Basarak Yürüme Sebebleri Nelerdir?

Çocuğun uyluk ve baldır kemiklerinde bükülme, eğilmeye bağlı deformiteler (şekil bozuklukları) çocuğun yürürken içe basmasına sebep olmaktadır .

Çocuğun ayağındaki metatarsus varus,  metatarsus adduktus gibi doğumsal deformiteler de çocuklarda içe basarak yürümeye sebep olmaktadır.

Çocuklarda İçe Basarak Yürüme Nasıl Tedaivi Edilir?

Çoğu çocukta zaman içinde bu içe basarak yürüme azalır ve yaklaşık olarak çocuklarda 10- 12 yaşlarında  normale dönmektedir. Çocuklarda içe basarak yürüme genellikle tedavi gerektirmeden düzelmektedir. Çoğunlukla takip veya basit ortopedik botların kullanılması yeterli olmaktadır.

Ciddi deformite bulunan çocuklarda ortezler, düzeltici ayakkabılar, alçılamalar ve egzersizler uygulanmaktadır.

Dirençli ve sert deforme  hastalarda ise cerrahi yöntemlerin uygulanması gerekebilir.

Parmak Ucuna Basarak Yürümenin Sebepleri Nelerdir?

En sık görülen durum  idiyopatik tip dediğimiz belirgin bir sebebi olmayan ,alışkanlığa bağlı olan yürüme tipidir.

Parmaklarının ucuna basarak yürümeye başlayan bazı çocuklar  bu tür yürümeyi alışkanlık haline getirirler.

Bir diğer sebep ise ayağımızın aşağı doğru basmamızı sağlayan gastroknemius kasına bağlı aşil tendonundaki kısalık çocuklarda parmak ucuna basarak yürümeye neden olabilir.

Çocuğun ayak ve bilek kemiklerindeki hastalıklar da bu rahatsızlığa sebep olabilmektedirler.

Çocuklarda parmak ucuna basarak  yürümeye sebep olan nöro musküler (geçirilen bazı viral hastalıklar,çeşitli nedenlerle çocukta oluşan beyin hasarlarına bağlı hastalıklar, serebral palsi, muskuler distrofi  ve myopati ) gibi hastalıklar bulunmaktadır.

Bunların yanı sıra otizmde yani otistik çocuklarda da parmak ucuna basarak yürüme durumu ile sık olarak karşılaşılmaktadır.

Parmak Ucuna Basarak Yürüme Nasıl Tedavi Edilir?

Çocukta parmak ucuna basma durumu çocuk 2-3 yaşlarına kadar hala devamlı olarak sürüyorsa  Fizik Tedavi ( germe egzersizleri, güçlendirme egzersizleri ) uygulamaları,  afo ve atellerin uygulanması, ortopedik bot kullanımı, seri ve gerdirici alçılamalar uygulanabilir.

Tüm bunlara rağmen  tedavilerde yeterli başarı sağlanmaması durumunda  ve ilerlemiş, sert olgularda  hastalığın cerrahi yöntemle tedavisi (alt bacağın arka bölümündeki kas ve tendonların gevşetilmesi ) uygulanabilmektedir.

Ailelerin çocuklarında bulunan yürüme bozukluklarının  teşhis ve tedavisi konusunda ihmal etmemeleri önerilir.

Çocuklarda Duruş Bozukluğu Ne Demektir?

Normal  bir vücuda  ayakta  iken yandan baktığımız zaman, sırtımızda hafif bir kamburluk (kifoz), belimizde ise  hafif bir çukurluk (lordoz)  olduğu görülür.                                                                                   

Sırt ve beldeki  bu eğriliklerin artması,  aşırı kavislenmesi  veya azalması  durumları (postür) duruş bozukluğu olarak adlandırılmaktadır.

Çocuklarda Duruş Bozuklukları Neden Olur?

Duruş bozukluklarında ailesel faktörler,  belirli alışkanlıklar ve  yapısal bozukluklar belirleyici etkenler olabilmektedir.

Çocuğun omurga ile ilgili bazı hastalıklarına,  omurga kırıkları, enfeksiyonlar ve doğumsal omurga bozukluklarına bağlı olabilir.                                               

Çocuklardaki bazı nöromusküler hastalıklar da duruş bozukluklarına sebep olabilirler.

Çocuklarda Duruş Bozukluklarının Sebepleri Nelerdir?

Çocukların  bilgisayar , tablet ve akıllı telefonların karşısında  kötü pozisyonda ve yanlış pozisyonda  uzun süre oturmaları  çocuklarda duruş bozukluklarına sebep olabilir.

Çocukların çalışma  masa – sandalye birbirine uyumlu olmaması  nedeniyle uzun süre hatalı pozisyonda oturmaları  çocuklarda duruş bozukluklarına sebep olabilmektedir.
 
Çocukların taşıdıkları ağır okul çantaları  duruş bozukluklarına  sebep olabilmektedir.

Obezite çocuklarda  duruş bozukluklarına sebep olabilir.

Çocuklarda görme bozuklukları  duruş bozukluklarına  sebep olabilir.         

Çocuklarda En Sık Karşılaşılan Duruş Bozuklukları Nelerdir?

Çocuklarda en sık karşılaşılan duruş bozuklukları Postural kifoz, Jüvenil Kifoz  ile  Skolyozdur.

Jüvenil Kifo (Scheuermann) Hastalığı Ne Demektir?

Bu hastalıkta çocuğun sırtındaki kamburluk belirgin hale gelir.

Hastalık genellikle ergenlik döneminde 12 – 16 yaşları arasında ve daha sık olarak erkek çocuklarında görülür.

Jüvenil Kifoz (Scheuermann) Hastalığı Nsaıl Tedavi Edilir?

Hastalığın tedavisinde özellikle sırt ve bel bölgesi ile ilgili egzersizlerin uygulanması, çeşitli korselerin kullanılması ile yapılır.

İleri ve sert olgularda kifozun düzeltilmesine yönelik çeşitli ameliyat yöntemleri uygulanmaktadır.

Çocuklarda Skolyoz Hastalığı Nedir ve Nasıl Anlaşılır?

Skolyoz omurganın sağ veya sol tarafa doğru eğilmesidir.                              

Çocuğa  arkadan bakıldığında  omurgada yana doğru bir eğrilik ve tümseklik  görülüyor ise bu duruma  skolyoz  denir.

Skolyoz Kimlerde Daha Çok Sık Görülür?

Skolyoz 10–16 yaş aralığında bulunan çocuklarda daha sık görülür. Skolyoz  kız çocuklarında daha sık görülür. Skolyozun doğuştan, idiopatik ve nöromusküler gibi farklı tipleri bulunmaktadır. Skolyoz  hastalığın erken teşhisi önem taşımaktadır. Skolyoz   hastalığın erken tedavisi önem taşımaktadır. Bu nedenle ailelerin çocuklarını belirli aralıklarla kontrol etmelerinde fayda vardır.

Skolyozun Tedavisi Nasıl Yapılır?

Skolyozun tedavisi derecesine, skolyozun tipine ve çocuğun yaşına göre değişmektedir .

 Skolyoz hastalığın tedavisinde sırt ve bel ile ilgili egzersizler , çeşitli skolyoz korselerinin kullanımı ve gerektiğinde çeşitli ameliyat yöntemleri uygulanmaktadır.

Çocuklarda Postural Kifoz Nedir?

Çocuklarında en sık olarak görülen kamburluk kötü duruşa bağlı postural veya pozisyonel vakalar olmaktadır.

Çocuğun sırtındaki normal olarak belirli bir sınırda olması gereken tümsekliğin yani kamburluğun artması durumudur.

Çocuklarda Postural Kifoz Sebepleri Nelerdir?

Çocuklarda görülen postural duruş bozuklukları ailesel faktörlere, belirli alışkanlıklar, omurga ile ilgili yapısal bazı bozukluklar ve hastalıklara bağlı olabilir.

Çocuklarda Duruş Bozuklukları Nasıl Anlaşılır?

Ailelerin çocuklarının vücut yapılarını  dikkatli izlemelerinde fayda vardır.

Çocuklar  ayakta iken sırt ve bel bölgelerine  arkadan  bakıldığında;

• Çocuğun omurgası  dik bir doğru halinde olmalı,
• Her iki omuz ve kürek kemikleri  simetrik olarak  bulunmalı,
• Çocuğa yandan bakıldığında baş ile omuz aynı hizada olmalı,
• Sırt ve bel eğrilikleri aşırı çıkık ya da düz olmamalıdır.
• Çocuğun omuzlarının düşük olmaması, omuzların öne doğru  salınmış olmaması  ve başın dik olması gerekmektedir.

Çocuğunuz uzun süre ayakta durduğunda  sırtı kamburlaşıyorsa, başı önde duruyorsa  ve  çocuğunuz  özellikle boyun, sırt  ve bel ağrısından yakınıyorsa omurga bakımından sağlık kontrolü yapılması gerektiğini önerilmektedir. 

Çocuklarda Duruş Bozuklukları Nasıl Önlenir?

• Çocuğa ayakta dururken doğru durması ve kullanması öğütlenmelidir.
• Çocukları doğru oturmaya yönlendirmelisiniz.
• Çocuğunuzun çalışma masa ve sandalyesi uyumlu, ergonomik olmalıdır.
• Bilgisayar monitörü çocuğun göz hizasında olmalıdır.
• Çocuğunuzun taşıdığı çantaların ağır olmamasına dikkat etmelisiniz.
• Çocuğunuzun bilgisayar ve özellikle cep telefonunun  başında uzun süreler   kalmasına izin vermemelisiniz.
• Çocuğun görme ile ilgili sağlık kontrollerini yaptırmayı ihmal edilmemelidir.
• Çocuğunuzun beslenmesine özen göstermelisiniz. 

Çocuklarda Hangi Oturma Bozuklukları Görülmektedir?

Çocuklarda çeşitli oturuş bozuklukları bulunmaktadır.Bu oturuş bozukluklarından W şeklinde oturma, çocuklarda yaygın olarak karşılaştığımız bir oturuş bozukluğudur.

Çocuklarda W şeklinde oturuş nasıldır?

W oturma, bir çocuğun dizleri bükülmüş ve ayakları kalçalarının her iki yan tarafında ve dışında olacak şekilde yerde oturmasıdır. Çocuğa yukarıdan baktığınızda, bu oturuş şeklinin W harfine benzediğini göreceksiniz.
 

Yeni oturmaya başlayan çocuklar neden bu şekilde oturmaya eğilimlidirler?

Çocuklarda W şeklinde oturmaya yaygın olarak rastlanmaktadır.Bu şekilde oturmak çocuklar için  doğal, kolay bir geçiş yoludur. Bu nedenle çocuklar genellikle emeklemeden  oturmaya geçiş yaptıkları dönemde W oturma şeklini sıklıkla kullanırlar.Çocukların bedenleri, eklemleri, kasları esnektir. Çocukların genel hareket açıklıkları daha fazladır. Bu nedenle çocukların çoğu  kolayca bu pozisyonda   oturabilirler.

Çocuklarda kalça gelişimsel displazisi hastalığında kalçadaki anteversiyon açısı artmış olarak bulunabilir. Bu nedenle Gelişimsel Kalça Displazisi rahatsızlığı bulunan çocuklar bu pozisyonda oturmaya daha yatkın olabilirler.

Çocuğun hipotoni yani düşük kas tonüsüne sahip olma durumunda, güçsüz kaslara sahip olan bu cocuklar denge kurmakta ve duruşta  ek stabilite sağladığı için w  pozisyonda oturmaya eğilimlidirler.  

Çocuğun kaslarının hipertonik yani gergin kas tönüsüne sahip olunan nöromusküler rahatsızlıkları olan çocuklar bu pozisyonda oturmaya eğilimlidirler.Çocuğun eklemlerinde hipermobilite yani aşırı esneklik  halinin bulunması durumunda olan çocuklar bu pozisyonda oturmaya eğilimlidirler.

W Şeklinde Oturuş Çocuklarda Ne Gibi Sorunlara Neden Olur?

Çocuk  W pozisyonda oturmayı alışkanlık haline getirirse, gelişme döneminde bulunan  çocuğun kalça ve diz eklemleri ile bacak kemiklerinin normal gelişimi etkilenebilir.

W Şeklinde Oturuşu Hakkında Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Başlangıçta 2- 3 yaşlarındaki çocuklarda eğer başka bir sorun yoksa  çocuk oturma esnasında  ara sıra farklı pozisyonlarda da oturuyorsa daha ılımlı olarak yaklaşabilirsiniz. Çocuğunuzun   özellikle  yürüdükten sonraki dönemde bu oturuş şeklini alışkanlık haline getirip getirmediğine  dikkat etmeliyiz. 3 – 4 yaşından büyük çocuklarda sonra çocuğunuzun  sürekli olarak bu pozisyonu tercih ettiğini fark ederseniz ve özellikle beraberinde  başka bir sorun  da varsa ,çocuğunuzu  bu pozisyonda oturmaması için teşvik etmelisiniz.

Aileler Çocuklarının W Şeklinde Oturmasını Nasıl Engelleyebilirler?

Başlangıç döneminde çocukların öğrenmeleri kolaydır. Kötü alışkanlıkları bırakmak daha zordur. Bu nedenle fırsat varken onların sağlıklı gelişmelerine yardımcı olmalıyız. Mümkün olan en kısa sürede düzeltmelisiniz.

Çocuklarda W Şeklinde Oturmasını Nasıl Tedavi Edebiliriz?

Çocuğunuzun fiziksel olarak  dengeli gelişimine  yardımcı olacak başka şekillerde oturmayı  teşvik etmelisiniz. Çocukların  alışkın oldukları oturma pozisyonunu  birdenbire değiştirmek kolay olmayabilir. Bununla birlikte  sabırla , nazik bir şekilde hatırlatma ve yönlendirmeler  yapmak en iyisidir.

Çocuğunuzun yerde sık olarak oturma şeklinde değişikliklere imkan veren yer  oyunlarını seçmek akıllıca bir yaklaşım olabilir.

Çocuklarda ve Ergenlik Döneminde Sık Görülen Ortopedik Sorunlar ile ilgili olarak hazırlanan sunumun içeriği ,sağlığı koruyucu ve geliştirici nitelikte olup, sadece toplumu bilgilendirme amaçlıdır .Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.