Çeşitli nedenlerden dolayı vücut anatomisinin bozulması durumunda gelişen doku ve organlardaki fonksiyon bozuklukları bazı sağlık sorunlarına zemin hazırlayabilmektedir. Bu biçimde gelişen ve yaygın olarak görülen hastalıklardan biri de kasık fıtığıdır. Kasık fıtığı, kas ve bağ dokuların arasındaki zayıf bir alan veya yırtıktan veya yağlı dokuların bir kese biçiminde dışarı çıkması durumudur.
Kasık fıtığının en yaygın belirtileri arasında, ayakta durulduğunda daha belirgin bir hal alan şişlik gösterilebilir. Erkeklerde kadınlara kıyasla çok daha sık görülebilen kasık fıtığı tüm fıtık türlerinin büyük çoğunluğunu oluşturmaktadır. Erkekler anatomik yapıları nedeniyle kasık fıtığına kadınlardan daha yatkın olmaktadır. Kasık fıtığının tedavi yöntemi olarak bilinen cerrahi operasyonlar kapalı veya açık olarak yapılabilmektedir.
Kasık Fıtığı Nedir?
Fıtık, her yaşta ve cinsiyette yaygın olarak görülebilen bir rahatsızlıktır. Fıtığın görüldüğü bölgeler genellikle karın duvarının zayıf olduğu yerlerdir. Kasık fıtığı veya diğer bir adıyla inguinal herni, karın içerisinde yer alan dokuların kasrnın içerisinden kasık bölgesindeki vücut boşluklarıyla yer değiştirmesidir. İlgili dokularda ortaya çıkan zayıflıklar neticesinde bu bölgede bulunan iç organ dokuları, zayıf olan bölgelerden geçerek kasık bölgesine kayabilir ve de dokularda dolaşım bozukluklarına veya işlev kaybına neden olabilmektedir.
Kasık fıtığı genellikle erkeklerin anatomik yapılarından dolayı, erkeklerde kadınlardan daha sık gözlenmektedir. Yaygın olarak gözlenen bir rahatsızlık olarak bilinen kasık fıtığına neden olabilecek unsurlar arasında; yaşlılık, obezite, kronik öksürük, kabızlık, bağ dokuların zayıflaması, hamilelik ve sigara tüketimi gösterilebilir. Bu gibi hastalaık veya sağlık problemleri olan kişilerde kasık fıtığı daha yaygın gözlenebilmektedir.
Kasık fıtıkları kendi arasında genel olarak 3 türe ayrılmaktadır. Bunlar; indirekt fıtık, direkt fıtıklar ve femoral fıtıklar olarak belirtilebilir. Bunun yanı sıra; obturator fıtıklarda görülebilmektedir. Kasık fıtığının ortaya çıkmasında genellikle karın iç cidarı ile kasık bölgesi arasında yer alan doku zayıflıkları etkili olmaktadır.
Kasık fıtığı başlangıç evresinde, hapşırma, öksürük, ayakta, ıkınma ve zorlanma gibi durumların karın iç basıncının artırmasına neden olmasıyla kasıkta şişlik olarak kendisini gösterebilir. Yatar pozisyonda genellikle gözlenmeyen bu şişlik tedavi edilmemesi durumunda genişleyerek büyümektedir. Kasık fıtığı yetişkin erkek ve erkek çocuklarda, kız çocuklarına ve kadınlara oranla 3-10 kat daha fazla görülmektedir.
Kasık fıtığı tanısında ilgili bölgenin fiziki olarak muayenesi ilk adımdır. Kasık fıtığı zamanla ciddi sağlık sorunlarına yol açacak biçimde gelişebilmektedir. Bu nedenle kasık fıtığının erken dönemde teşhis edilebilmesi tedavisi açısından da önem teşkil eder. Kasık fıtığının tedavisi genellikle ameliyat tercih edilmektedir.
Kasık Fıtığı Nedenleri Nelerdir?
Kasık fıtığının ortaya çıkmasında genellikle karın iç cidarı ile kasık bölgesi arasında yer alan dokuların zayıflaması etkili olmaktadır. Bununla birlikte herhangi bir hastalık durumu olmadan sağlıklı olan kişilerde de kasık fıtığı gözlenebilir. Çeşitli sağlık sorunlarının olması kasık fıtığı riskini de artırabilmektedir. Kasık fıtığına neden olabilecek potansiyel risk faktörü genel olarak karın duvarındaki zayıflıktır. Zayıflamış noktaya yapılan baskı kasık fıtığının ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.
Örnek vermek gerekirse; sürekli öksürmek, ıkınmak veya ağır kaldırmanın kasık fıtığı riskini artırdığı gözlenmiştir. Kabızlık, sigara içmek ve prostat büyümesi gibi unsurlarda kasık fıtığına neden olabilecek risk faktörleri arasında gösterilebilir. Bununla birlikte fazla kilolu kişilerde, normal kilolu bireylere nazaran görülme sıklığı daha fazladır.
Kasık fıtığı gelişimi riskini artırabilecek bazı önemli faktörlere şu şekilde değinebiliriz;
- Karın içi basınçta artış
- İlerleyen yaş
- Ağır fiziksek aktivite
- Karın duvarındaki zayıflıklar
- Cerrahi operasyon geçirme durumu
- Gebelik
- Geçirilmiş fıtık
- Dışkılama veya idrar yapmadaki zorluklar
- Öksürük veya hapşırma
- Prematürite
- Sigara kullanımı
- Obezite
- Uzun süre ayakta kalmayı gerektiren işler
Bununla birlikte, kasık fıtığı erkeklerde kadınlara oranda daha sık gözlenmektedir. Yanı sıra kasık fıtığında genetik yatkınlıkta söz konusu olabilmektedir. Bazı insanların bağ dokusu yırtılmaya daha meyilli olabilmektedir.
Kasık Fıtığı Belirtileri Nelerdir?
Kasık fıtığı belirtileri başlangıçta belli olmayabilir. İlk belirtiler ise genellikle kasıkta ağırlık veya baskı şeklinde olmaktadır. Fıtık büyüdükçe kasık fıtığının başka belirtileri de ortaya çıkabilmektedir. Kasık fıtığı meydana gele hastalarda fıtık kesesinin içinde yer alan dokular ve fıtığın şiddetine bağlı olarak farklı belirtiler ortaya çıkabilmektedir. Hiç belirti verilmeyen durumlarda söz konusu olabilmektedir.
Kasık fıtığı vakalarında özellikle bağırsaklarla ilgili sağlık sorunlarının şiddetli olduğu durumlarda ciddi klinik tablolar ortaya çıkabildiğinden, erken teşhis ve tedavi büyük önem teşkil etmektedir. Kasık fıtığının bazı önemli belirtilerine şu şekilde değinebiliriz;
- Fıtık gelişen bölgede görülen ağrı ve ayağa kalkınca, ıkınınca veya öksürünce ortaya çıkan şişlik
- Fıtık bölgesinde hassasiyet, ağrı veya yanma hissi
- Testis torbasında şişlik veya ağrı
- Kasıkta güçsüzlük veya basınç hissi
- Özellikle eğilme, oturma, ağırlık kaldırma veya öksürme ile birlikte şiddetlenen kasıktaki rahatsızlık hissi
Bağırsakların fıtık kesesinde etkilenmesi durumlarında ise; şiddetli karın ve kasık ağrısı, bulantı, kusma, ateş, gaz veya dışkı çıkaramama ve fıtık bölgesinde kızarıklık, morluk veya koyulaşma gibi belirtiler gözlenebilmektedir.
Kasık Fıtığı Tanı ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Kasık fıtığı tanısı genellikle fiziki muayene sonrasında konulabilmektedir. Kesin tanı konması ve fıtık bölgesinin detaylı incelemesinde; karın grafisi, ultrason veya bilgisayarlı tomografi (BT) gibi çeşitli görüntüleme yöntemleri etkili olabilmektedir. Kasık fıtığı tanısında sıklıkla yararlanılan yöntem yüzeyel ultrasonografi olmaktadır. Bu sayede; karın duvarındaki yırtığın boyutları, fıtık kesesinin boyutları ve kese içerisinde bağırsak sıkışması olup olmadığı tespit edilebilmektedir. Bunun yanı sıra daha ileri görüntüleme yöntemi olarak Manyetik Rezonans Görüntülemeden de (MRG) yararlanılabilir.
Kasık fıtığının ilaçla tedavisi mümkün olmamaktadır. Kasık fıtığının tek tedavi yöntemi cerrahi uygulamalardır. Kasık fıtığında tedavi planı, hastadaki fıtığın şiddetine, etkilenen anatomik yapılara ve klinik belirtilere göre belirlenmektedir. Hafif düzeyde seyreden ve herhangi bir belirtiye yol açmayan vakalarda ise kasık fıtığı tedavisiz bir biçimde izlenebilmektedir. Bağırsak dokularının zarar gördüğü veya ciddi komplikasyon riski bulunan fıtık durumlarında ise fıtık kesesinin cerrahi olarak alınması ve zayıflayan karın duvarının onarılması gerekmektedir.
Kasık fıtığı cerrahi tedavi yöntemleri açık ve laparoskopik olarak kapalı tekniklerle uygulanabilmektedir. Fıtık cerrahisinin amacı ameliyatın türüne göre değişiklik göstermemektedir. Her türlü fıtık ameliyatında temel amaç mevcut fıtığı gidermek ve bir daha oluşmasını engellemek amacıyla ilgili bölgeye yama benzeri bir doku ilavesi yapmaktır. Kasık fıtığı ameliyatı sonrasında operasyon bölgesini zorlayacak hareketlerden uzak durulmalıdır. Kasık fıtığı ameliyatı olan kişiler operasyon sonrasında bir süre ağır kaldırmamalı, ağır spor yapmamalı ve ideal kilosunu korumaya özen göstermelidir.
