B Vitamini Nedir? Eksikliği Belirtileri Nelerdir? Faydaları Nelerdir?

Paylaş

Vitaminler insan vücudunun sağlığı açısından büyük önem teşkil ederler. Vitaminlerin bir kısmı vücutta sentezlenir bir kısmı ise beslenme yoluyla dışarıdan vücuda alınır. Vitaminlerin vücutta yeteri miktarlarda bulunmaları yaşamsal faaliyetlerin yerine getirilmeleri açısından önemlidir.

Vitaminlerin yeteri kadar vücuda alınmadığı durumlarda ise birtakım eksiklikler, yetersizlikler meydana gelmektedir. B gurubu vitaminleri de vücuda gerekli miktarlarda alınması elzem, yaşamsal faaliyetlerin devamlılığı açısından olmazsa olmaz vitamin türleridir.

B vitamini ve çeşitleri suda çözünebilen vitaminlerdir. 8 farklı B vitamini çeşidi bulunmaktadır. Diğer vitaminlerde olduğu gibi, B vitamini türlerinin de sağlıklı olabilmemiz adına önemli işlevleri bulunmaktadır. Bununla birlikte B vitamini vücutta depolanmaz. İhtiyaç kadarı besinler vasıtasıyla vücuda alınır ve fazlası vücuttan atılır.

B vitaminin sağlığımız açısından olmazsa olmaz olduğuna değindik. Bu doğrultuda, B vitamini eksikliğinin de birçok sağlık sorununa ortam hazırlayacağına değinmek gerekir. Genellikle vücut için enerji elde edilmesinde etkin rol aldıklarından, eksiklikleri hallerinde enerji metabolizması olumsuz etkilenmektedir.

B vitamini eksikliği kimi zaman kalıtımsal olarak da görülebilir. Genetik olarak B vitamini emilim mekanizmasında aksamalar olduğundan, B vitamini emilimi yeteri kadar gerçekleşmez. Bununla birlikte; crohn, çölyak gibi emilim ve sindirim sistemi hastalıkları nedeniyle de B vitamini eksikliği görülebilmektedir.

B Vitamini Nedir?

B grubu vitaminleri vücut için önemli birçok fonksiyonun yerine getirilmesinde rol oynayan önemli bir vitamin grubudur. Vücudun kendini yenileyebilmesi, enerji üretimi, karbonhidrat ve yağ metabolizması, büyüme ve gelişme B vitaminlerinin üstlendiği önemli görevler arasındadır.

B vitaminleri suda çözünen vitaminler grubundadır. 8 farklı vitaminden oluşurlar. B vitaminlerinin her bir kompleksi vücut için önemli görev üstlenir. B vitamini türlerini şu şekilde sıralayabiliriz;

  • B1 (Tiamin)
  • B2 (Riboflavin)
  • B3 (Niasin)
  • B5 (Pantotenik Asit)
  • B6 (Piridoksin)
  • B7 (Biyotin)
  • B9 (Folik asit, Folat)
  • B12 (Kobalamin)

B vitamini kompleksleri vücudun dışarıdan besinlerle temin ettiği vitaminler arasındadırlar. Besine göre içinde ihtiva ettiği B vitamini türü değişebilmektedir.

B vitaminleri eksikliğinden vücutta çeşitli sağlık problemleri görülmektedir. Eksikliğinin tespit edilmesi ve de beslenme yoluyla temin edilerek desteklenmesi gerekir. B vitamini fazlası idrar yoluyla vücuttan atılabilmektedir. İdeal ölçüde B vitamininin vücuda alınması önem arz eder.

Örneğin B vitaminin B12 kompleksinin eksikliği ülkemizde yaygın olarak görülmektedir. Bu kompleks kan hücrelerinin üretiminde görev alır ve eksikliği durumunda kansızlık görülmektedir. B vitamini komplekslerinin eksikliği sağlığımız için temel görülen işlevleri olumsuz etkilemektedir.

B vitamini eksikliğinin doğal beslenme yoluyla yani çeşitli besinler aracılığıyla giderilebildiğine değindik. Bir bakıma B vitamini sentezinin en iyi yolu olarak beslenme görülmektedir. Ancak bazı durumlarda çeşitli takviyeler alınarak da B vitamini eksikliği giderilebilir.

B Vitamini Çeşitleri Nelerdir?

B vitamininin 8 farklı kompleksi, çeşidi olduğuna değindik. Hepsinin farklı görevleri bulunan B vitaminleri çeşitlerine şu şekilde değinebiliriz;

B1 Vitamini (Tiamin)

B vitaminlerinin bilinen ilk türü B1 (Tiamin) olarak görülmektedir. Tiaminin esas görevi hücrelerin ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlamak ve sinir sisteminin çeşitli işlevlerine yardımcı olmaktır. Özellikle kas ve sinir sistemi için önemli görülen bir vitamindir.

Hücrelerin büyümesi ve çalışmasında da önemli rol oynayan tiaminin, günlük olarak besinler yoluyla vücuda alınması gerekir. Besinlerin aşırı pişirilmesi veya haşlanması B1 içerikleri açısından değer kaybetmelerine yol açabilir.

B1 vitamini eksikliğinde, iştahsızlık ve unutkanlık gibi çeşitli problemler görülebilmektedir. Hafıza ile ilgili aksamalar genellikle belli bir yaşın üzeri kişilerde görülmektedir. Bu sebeple belli bir yaşın üzeri kişilerin ayrıca B1 takviyeleri almaları önerilir.

B2 Vitamini (Riboflavin)

B2 (Riboflavin) vitamininin temel görevi, vücuda alınan protein, yağ ve karbonhidratların yıkımına yardımcı olarak vücut için gerekli olan enerji üretimine yardımcı olmaktır. Diğer B vitamini komplekslerinde olduğu gibi B2 vitamini de doğal olarak besinler yoluyla temin edilir.

Bununla birlikte B2 vitamini vücutta depolanmaz. Bu sepeple günlük olarak besinler yoluyla vücuda alınması gerekmektedir. B2 vitamini eksikliği çeşitli sağlık problemlerine yol açabilmektedir. B2 vitamini eksiliği durumunda, dil, dudak ve yanaklarda yanmalar, yaralar oluşabilir.

B3 Vitamini (Niasin)

B3 (Niasin) vitamininin vücut için önemli birçok görevi bulunmaktadır. Temel görevleri arasında ise; enzim ve hormonların düzgün biçimde çalışmaları, DNA üretimi, sinir ve sindirim sisteminin sağlıklı biçimde çalışmaları bulunmaktadır.

B3 vitamini eksikliğinde, aşırı yorgunluk, hafıza kaybı, depresyon ve çeşitli cilt problemleri gibi rahatsızlıklar görülebilmektedir. Bununla birlikte, uzun süreli B3 vitamini eksikliği ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.

B5 Vitamini (Pantotanik Asit)

B5 (Pantotanik Asit) vitamini, vücutta enerji üretimi sürecine yardımcı olarak önemli bir görev üstlenmektedir. Ayrıca, protein ve koenzim gibi bileşenlerin metabolik süreçlere katılmasında da rol oynamaktadır.

B5 vitamini cilt sağlığı içinde çok önemli görülen bir vitamindir. B5 vitamini eksikliğinde el-ayak uyuşması, iştahsızlık ve baş ağrısı gibi belirtiler görülebilmektedir.

B6 Vitamini (Piridoksin)

B6 (Piridoksin) vitamini vücutta birçok enzim reaksiyonunda görev almaktadır. Bağışıklık sistemi, beyin gelişimi gibi çok önemli faaliyetler açısından büyük önem teşkil eder. Hormonların sağlıklı çalışabilmeleri ve de sinir sisteminin fonksiyonu açısında da önemli görülmektedir.

B6 vitaminin eksikliği, genellikle B9 ve B12 vitaminlerinin eksikliğine bağlı olarak gelişmektedir. B6 vitamini eksikliğinde, bağışıklık sisteminin zayıflaması, anemi ve depresyon gibi belirtiler görülebilmektedir.

B7 Vitamini (Biyotin)

Diğer B vitamini türlerinde olduğu gibi, B7 (Biyotin) vitamini de besinlerden enerji elde edilmesi süreçlerinde görev almaktadır. Özellikle yağ ve glikojen sentezinde önemlidir. B7 vitamini özellikle saç, cilt ve tırnak sağlığı için çok önemli ve gerekli görülmektedir.

B9 Vitamini (Folik Asit, Folat)

B9 vitamini (Folik asit) vücutta enerji ve DNA-RNA protein yapılarının üretimlerinde önemli görevler üstlenmektedir. B9 vitamininin besinlerin içerisine sonradan ilave edildiği formata folik asit denilmektedir. Folik asit özellikle hamile kadınların beslenmesinde çok önemli görülmektedir.

B12 Vitamini (Kobalamin)

B12 (Kobalamin) vitamini, DNA ve kırmızı kan hücresi üretimde rol oynamaktadır. Büyüme ve gelişme için oldukça önemli görülen bir vitamindir. Sinir sistemini destekleyici ve de alyuvar üretimine yardımcıdır.

B12 vitamini genel olarak hayvansal gıdalarda bulunan bir vitamin çeşididir. Beslenme düzeninde yeteri kadar hayvansal gıda bulunmayanlar için B12 vitaminin dışarıdan takviyesi önem arz eder. B12 vitaminin eksikliği, kilo kaybı, yorgunluk, depresyon ve hafıza problemleri gibi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.

B Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?

Vücudun ihtiyacı olan B vitamini çeşitleri doğal olan her besinin içerisinde bulunmaktadır. Bu besinlerin kişinin diyetinde yer alması, B vitaminleri ihtiyacının karşılanması adına çok önemlidir.

B vitamini türlerini ve hangi besinlerin içerisinde bulunduklarını bilmek sağlık açısından büyük önem teşkil etmektedir. B vitaminleri çeşitlerine göre hangi besinlerde daha çok bulunduklarına şu şekilde değinebiliriz;

B1 Vitamini (Tiamin)

  • Balık, kırmızı et
  • Pirinç, bezelye
  • Süt, yumurta
  • Fındık, ceviz
  • Tam tahıllı ürünler (makarna, ekmek vb.)

B2 Vitamini (Riboflavin)

  • Kırmızı et, yumurta
  • Böbrek ve ciğer gibi sakatatlar
  • Tavuk eti, süt ve süt ürünleri
  • Badem, ıspanak
  • Tahıllar, havuç

B3 Vitamini (Niasin)

  • Balık, kırmızı et
  • Hindi, tavuk vb. beyaz etler
  • Tahıllar, esmer pirinç
  • Muz, mantar
  • Süt ve süt ürünleri
  • Yumurta, incir, limon

B5 Vitamini (Pantotanik Asit)

  • Dana eti, tavuk eti
  • Mantar, avokado
  • Böbrek ve ciğer eti
  • Yumurta, kuruyemişler
  • Mısır, karnabahar

B6 Vitamini (Piridoksin)

  • Ton balığı, somon balığı
  • Yeşil yapraklı bitkiler
  • Nohut, havuç
  • Dana ciğeri, muz

B7 Vitamini (Biyotin)

  • Bazı balık türleri
  • Ay çekirdeği, havuç
  • Dana eti, yumurta
  • Avokado, mantar

B9 Vitamini (Folik Asit, Folat)

  • Kırmızı et, tavuk eti
  • Baklagiller, taze soğan
  • Portakal, kivi, nane
  • Yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, brokoli vb.)

B12 Vitamini (Kobalamin)

  • Beyaz et, kırmızı et
  • Peynir, yoğurt
  • Yumurta, balık
  • Karides, büyükbaş hayvan karaciğeri
  • Süt, yumurta

B Vitaminin Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

B vitamininin günlük beslenme aracılığıyla edinildiğine değindik. Bu sebeple B vitamini eksikliği temelinde genellikle yetersiz ve dengesiz beslenme yatmaktadır. Bu sebeple B vitamini çeşitlerini ve hangi besinlerde daha çok bulunduğunu bilmek önemli görülmektedir.

B vitamini eksikliğinin bir diğer nedeni de kalıtsal unsurlar olabilmektedir. Çölyak, crohn gibi çeşitli hastalıklar da B vitamini eksikliğine zemin hazırlayabilir. B vitamini eksikliğinin önüne geçmek adına, özellikle B vitamini açısından zengin besinleri suda haşlama yerine buharda pişirme tercih edilmelidir.

B vitamini eksikliğinin bazı önemli belirtilerine şu şekilde değinebiliriz;

İlgili belirtilerin gözlenmesi halinde mutlaka hekime danışılmalıdır. Çeşitli kan ve idrar testleriyle B vitamini eksikliği teşhisi kolayca konulur ve de gerekli tedavi süreci uygulanabilir. B vitamini eksikliği tespit edilmediği sürece, B vitamini takviyesi alınması önerilmemektedir.

B vitaminleri takviyesi alınması gereken bazı durumlar doktor kontrolünde belirlenmeli ve kararlaştırılmalıdır. Özellikle hamile kadınların bu süreci doktor kontrolünde yönetmeleri sağlık açısından oldukça önemli görülür.